ՀՀ սփյուռքի նախարարության մշտական հոգածության ներքո են գտնվում սիրիական՝ անվերջանալի թվացող պատերազմի հետևանքով Հայաստանում հանգրվանած մեր հայրենակիցները, նրանց ունեցած խնդիրները, որոնք պարբերաբար լուսաբանվում են նախարարության «Հայերն այսօր» էլեկտրոնային պարբերականում: Սիրիահայերի մեծ մասը սիրով է համաձայնում զրուցել, մի մասն էլ խուսափում է աշխատանքի հետ կապված ժամանակի սղության, նաև՝ ասելիքի անորոշության պատճառով: Իմ զրուցակիցը՝ Ռաֆֆի Կիրակոսյանը, ով «Վերնիսաժ»-ի տարածքում զբաղեցրած սեղանի մոտ կանգնել էր՝ վաճառելու իր եղբոր պատրաստած արծաթյա զարդերը, սառնամանիքից ընդարմացած՝ դրականորեն արձագանքեց իմ առաջարկին և մի քիչ պասիվ (թերևս պատճառը ցուրտն էր), համեստորեն, զուսպ պատասխանեց իմ հարցերին:

–Որքա՞ն ժամանակ եք գտնվում Հայաստանում:

– Մեկուկես տարի է, ինչ եղբորս հետ տեղափոխվել ենք Հայաստան, ծնողներս մահացել են: Այստեղ մենք վարձով ենք ապրում: Եղբայրս պատրաստում է զարդերը, իսկ ես վաճառում եմ: Սիրիայում ատաղձագործ էի աշխատում: Այստեղ առավոտյան ժամը 9-ից մինչև 17⁰⁰-ը «Վերնիսաժ»-ում եմ:

–Վաճառք կա՞, շահույթ ունենո՞ւմ եք:

-Նայած՝ օր. օրեր կան, որ ոչինչ չեն գնում, ցուրտ է, մարդիկ այդքան էլ չեն հաճախում  «Վերնիսաժ»: Ավելի շատ տոնական օրերին է աշխուժանում առևտուրը:

–       Ռաֆֆի՛, Սիրիան տաք երկիր է, դուք սովոր եք ջերմ եղանակի, ինչպե՞ս եք դիմանում այս դաժան ձմռանը, առավել ևս, սառը գետնին կանգնած, ողջ օրը  բացօթյա աշխատում եք:

– Անշուշտ, դժվար է, սակայն կամաց-կամաց վարժվում եմ, դիմանում եմ: Առանց աշխատանքի չի լինի: Օրեր կան, որ չեմ գալիս: Առայժմ ուրիշ գործ չկա, ուստի ստիպված պետք է կանգնեմ: Ոչինչ, շուտով գարուն կգա և հուսով եմ, որ խաղաղ գարուն կլինի նաև իմ ծննդավայր Սիրիայում:

–Շա՞տ տարբերություն եք տեսնում սիրիահայերի և տեղի հայության միջև:

-Այո՛, տարբերություն շատ կա. սիրիահայությունն ավելի ավանդապաշտ է: Ամեն մարդ իր ծննդավայրին է վարժված: Իմ մանկությունն ու պատանեկությունը, վաղ երիտասարդությունս եմ թողել այնտեղ, հարազատ շիրիմներ եմ թողել:

–Տեղացիների հե՞տ եք ավելի շատ շփվում, թե՞ այստեղ հանգրվանած սիրիահայերի հետ:

–  Բոլորի հետ էլ շփվում եմ, սակայն շատերն արտագաղթում են:

–Ասացիք, որ սիրիական պատերազմից առաջ երկու անգամ պտույտի եք եկել  Հայրենիք. ինչպիսի՞ն  է տարիների հեռվից այսօրվա Հայաստանը:

-Ժողովուրդը նույնն է, Երևանն է շատ փոխվել, գեղեցկացել է, զարդարվել:

– Ռաֆֆի՛, Ձեր հասակակից ընկերներին խորհուրդ կտա՞ք գալ, հաստատվել Հայրենիքում:

-Այո՛, անշո՛ւշտ: Պատերազմն էլ ավարտվի, մենք մնալու ենք այստեղ: Հալեպի Սուլեյմանի թաղամասում պահպանվել է մեր տունը, կուզենք ապրել Հայրենիքում, սակայն միշտ կապված մնալ մեր ծննդավայրին: Սա իմ Հայրենիքն է, իսկ Հայրենիքն ինձ համար մոր պես է, Հայրենիքը մեր մայրն է, իսկ մորից ավելի սուրբ ոչինչ չունենք:

Կարինե  Ավագյան