Այս օրերուն Հայաստանի մէջ կը գտնուի երուսաղէմահայ բանաստեղծուհի եւ արձակագիր Անոյշ Նագգաշեան: Ան հանդիպում-դասախօսութեամբ հանդէս եկած է Երեւանի Խաչատուր Աբովեանի անուան պետական մանկավարժական, Հայ-ռուսական (Սլաւոնական) համալսարաններու, Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածինի Գէորգեան հոգեւոր ճեմարանի ուսանողներուն համար եւ գրական ցերեկոյթ  ունեցած է Սիլվա Կապուտիկեանի տուն-թանգարանին մէջ:

Պատեհ առիթը բաց չձգելով` «Հայերն այսօր»-ը զրուցած է Անոյշ Նագգաշեանի հետ:

-Տիկի՛ն Նագգաշեան, ինչպէ՞ս  «յայտնաբերեցիք» Ձեր ստեղծագործական աշխարհը:

-Առաջին բանաստեղծութիւնս գրած եմ 14 տարեկանիս: Այդ տարիքին առաջին անգամ Հայաստան եկած եմ` «Արթիկ» ճամբարին մէջ արձակուրդս անցնելու:

Հոգիս այնքա՜ն լի էր Հայրենիքով, կարծես` կեանքիս ուղին փոխուած էր: Միանգամէն սիրահարուեցայ Հայաստանին. կը մտածէի, որ բոլոր ճանապարհները միայն կը բերեն Հայաստան: Երուսաղէմ վերադառնալով` յոյզերս  բանաստեղծութեան  վերածեցի:

Նաեւ մօրս նուիրուած բանաստեղծութիւն  գրած էի: Այսինքն, ստեղծագործական պոռթկումներ միշտ ունեցած եմ: Հայաստանի մէջ բոլորը գիտէին` բանաստեղծուհի էի, բայց ոչ մէկուն երբեք ցոյց չէի տուած բանաստեղծութիւններս: Ի յեճուկս համարձակ բնաւորութեան` չէի ուզեր զգացումներս մարդոց ներկայացնել:

Գրական աշխարհ մուտք գործելուս մեծապէս նպաստած է գրականագէտ, բանասիրական գիտութիւններու դոկտոր, փրոֆէսոր Սամուէլ Մուրադեանը: Ան դասախօսութեամբ Երուսաղէմ գտնուելու ժամանակ պատահական կարդաց Սպիտակի երկրաշարժին նուիրուած բանաստեղծութիւնս: Իմանալով, որ ես  գրած եմ` շատ զարմացաւ եւ յուզուեցաւ` ըսելով, որ այն բանաստեղծական լուրջ արժէք է: Համարձակութիւնս ներեց միւս բանաստեղծութիւններս ալ ցոյց տալու, որոնք կարդալէ յետոյ Սամուէլ Մուրադեան  շատ քաջալերեց զիս:

Ապա երկուստեք որոշեցինք բանաստեղծութիւններուս առաջին գիրքը հրատարակել, որ կոչեցինք «Սիրոյս տաք շունչը»:  Նաեւ արձակ ժանրի մէջ կը ստեղծագործեմ  եւ իմ կեանքի դրուագներու հիման վրայ պատմուածքներ կը գրեմ, քանի որ կը ցանկամ ատոնք կիսել ընթերցողներուս հետ: Ընդհանուր առմամբ, գրած եմ 4 բանաստեղծական գիրք, 1 ժողովածու, 1 արձակ, 1 անգլերէնի թարգմանութիւն եւ 1 մանկական գիրք: Ի դէպ, գրասեղանիս վրայ  քանի մը նիւթ կայ դրուած, որոնց, անպայման, թեւեր պիտի տայ:

Անսահման կը սիրեմ նաեւ մանկավարժութիւնը, երկար տարիներ զբաղուած եմ մանկավարժութեամբ: Հպարտ եմ, որ կրցած եմ աշակերտներուս հոգիին մէջ հայրենասիրութիւնը արթնցնել եւ խանդավառել Հայրենիք այցելելու:

– Ստեղծագործելու համար ի՞նչը  Ձեզի  ոգեշնչման աղբիւր կը հանդիսանայ:

–Իմ ոգեշնչման աղբիւրը սէրն է: Սէր` իւրաքանչիւրի, յատկապէս` Աստուծոյ նկատմամբ: Աշխարհի մղիչ ուժը սէրն է, առանց որուն չես կրնար ապրիլ: Պէտք է ամէնուր  սէր եւ ջերմութիւն տարածել:

– Յաճա՞խ  Հայաստան կու գաք:

-Այո՛, շատ յաճախ: Այս անգամ հանգամանքներու բերումով մէկ տարուան բացակայութենէն յետոյ եկայ: Հայաստանի մէջ դարձեալ կը կարօտնամ Հայաստանը:

Թող չափազանցութիւն չթուի, երբ օդանաւէն կ՛իջնեմ, կը սկսիմ տխրիլ` մտածելով, որ ժամանակն արդէն ի վնաս ինծի կ՛աշխատի: Հայրենիքի մէջ օրերս շատ յագեցած կ՛անցնին: Կը հանդիպիմ ընկերներուս, տարբեր դասախօսութիւններ կ՛ունենամ: Պարտադիր կ՛այցելեմ Էջմիածին` մոմ վառելու Մայր տաճարին մէջ, Կոմիտասի անուան պանթէոն կ՛երթամ` մեր մեծ գրողներու շիրիմներուն գլուխ խոնարհելու, Սիլվա Կապուտիկեանի տուն-թանգարանը  պարտադիր կ՛այցելեմ` զգալու բանաստեղծուհիի վառ ներկայութիւնը եւ, կարծես, խօսելու անոր հետ:

Հայաստանի մէջ անցուցած օրերն ինծի կ՛օգնեն յետագային դրական լիցքերով եւ նոր աւիւնով աշխատելու: Երուսաղէմի մէջ ալ միշտ մտքով կը ճախրեմ Հայրենի եզերքով: Կարօտը կը փարատէ  հեռուստաալիքներն ու համացանցը, ինչպէս նաեւ Հայաստանի մէջ անցուցած օրերու յիշողութիւնները: Երբ կը զգամ, որ կեանքիս մէջ ինչ-որ բան պակաս է, հապշտապ Հայաստան այցելելու որոշում կը կայացնեմ:

-Գիտեմ, որ Ձեր գրական կեանքի կերտման գործին մէջ մեծ է Սիլվա Կապուտիկեանի ազդեցութիւնը: Ին՞չ  յուշեր ունիք Ամենայն Հայոց բանաստեղծուհիին հետ կապուած:

-Ճիշդ էք: Դեռ չծնած, Սիլվա Կապուտիկեանի բանաստեղծութիւնները  լսած եմ: Մայրս կը պատմէ, որ երբ սպասած է իմ լոյս աշխարհ գալուն, եղբօրս համար միշտ անոր «Խօսք իմ որդուն» բանաստեղծութիւնը ասմունքած է, եւ ես ակամայէն «ունկնդրած եմ»  բանաստեղծութիւնը:

Առհասարակ, անմոռանալի յիշողութիւններ ունիմ Սիլվա Կապուտիկեանի հետ: Մեր բոլոր հանդիպումները վերածուած են իւրօրինակ ուսանելի դասի: Սիլվա Կապուտիկեանի խորհուրդներն առ այսօր կը յիշեմ եւ կը կիրառեմ: Ան կ՛ըսէր, որ, անկախ ամէն ինչէն, մարդկային յարաբերութիւններուն մէջ շարունակեմ պահպանել անկեղծութիւնը: Այս պատգամը միշտ կը հնչէ ականջիս մէջ:

– Ովքե՞ր են Ձեր ծնողները:

-Ծնողներս հայոց լեզուի եւ գրականութեան ուսուցիչներ  եղած են: Մայրս 60 տարի մանկավարժութեամբ զբաղուած է: Ան արդէն 90-ի շեմին է, գիշերները երազին մէջ մինչեւ հիմա կը դասաւանդէ եւ կը խօսի իր աշակերտներուն հետ:

Մայրս կը համարեմ նաեւ իմ հայոց լեզուի ուսուցիչս. Պաղեստինի մէջ, ուր ծնած եմ, հայկական վարժարան չկար, եւ մայրս  ինծի մեսրոպատառ այբուբենը սորվեցուցած է: Ծնողներս յորդորած են սիրել  Հայաստանը եւ մտահոգուիլ մեր երկրով: Մայրս միշտ խրատած է, որ ներեմ ինծի հանդէպ սխալ գործած մարդոց: Գուցէ երիտասարդ տարիներուն լաւ չէի ընկալեր այդ ամէնուն նշանակութիւնը, բայց հիմա արդէն լիովին կը գիտակցիմ: Մարդոց ներելով` հոգեպէս աւելի հանգիստ կը զգաս:

-Որ՞ն է Ձեր երազներու Հայաստանը:

-Նախ պէտք է Հայրենիքը սիրել այնպիսին, ինչպիսին կայ` իր բոլոր թերութիւններով եւ առաւելութիւններով: Ոչ մէկ երկրի մէջ կատարեալ չէ: Ես կը հաւատամ Հայաստանի լուսաւոր ապագային: Ապաւինինք նաեւ մեր բանիմաց եւ կրթուած երիտասարդներուն, որոնք նոյնպէս կրնան նպաստել Հայաստանի զարգացման:

Քիչ մը համբերութեամբ զինուինք, եւ ամէն ինչ լաւ կ՛ըլլայ:

– Տիկի՛ն Նագգաշեան, որքա՞ն յաճախ Ձեր քայլերը կ՛ուղղուին դէպի Սուրբ Յարութեան տաճար:

-Պատարագներուն  յաճախ կ՛երթամ: Շուկան եւ խանութները հիմնական Սուրբ Յարութեան տաճարի ճանապարհին կը գտնուին: Յաճախ կը պատահի, որ առեւտուրն ընելէ յետոյ կը մտնեմ Սուրբ Յարութեան Տաճար, մոմ կը վառեմ, կ՛աղօթեմ Յիսուս Քրիստոսի գերեզմանին առջեւ  եւ հաւատքս նորոգած` տուն կը վերադառնամ:

Զրուցեց Գէորգ Չիչեան