«Հայերէնը մեր տան ճրագն է,  աղօթքը մեր տան»

ՀՀ սփիւռքի նախարարութեան «Հայերն այսօր» ելեկտրոնային պարբերականի խմբագրութեան մէջ հիւրընկալուած` Սուրիա ծնած ու մեծցած, Երեւանի մէջ  բարձրագոյն կրթութիւն ստացած, Մոսկուայի մէջ հաստատուած եւ ազգութեամբ ռուս թաւջութակահար, ՌԴ-ի վաստակաւոր արուեստագէտ Կոնստանտին  Փոփովի հետ  երջանիկ  ընտանիք կազմած օփերայի երգչուհի, միջազգային մրցոյթներու դափնեկիր  Բալիկ Գալեմքէրեան-Փոփովան 13 տարի  չէր  եկած Հայրենիք,  եւ  անոր  խօսքերուն մէջ  անթաքոյց  կարօտն իր արտացոլքը կը  դրոշմէր նաեւ հայկական գեղեցիկ, թախծոտ աչքերուն մէջ: 

–Տիկի՛ն   Բալիկ, ինչպէ՞ս  դիմակայած էք այդ կարօտին:

-Դժուարութեամբ. ես ծնած ու մեծցած եմ Սուրիա, ուսանած եմ Երեւանի պետական երաժշտանոցին մէջ եւ անափ կարօտ ունիմ ծննդավայրիս ու Հայրենիքիս հանդէպ, թէեւ Սուրիա յաճախ կ’այցելեմ, իսկ  Հայաստան երկար ժամանակ չեմ եկած: Ամուսնուս եւ դուստրս` Աննայի հետ, հաստատուած ենք Մոսկուայի մէջ. ես կ’երգեմ տեղի Սուրբ Պայծառակերպութեան հայ առաքելական եկեղեցւոյ մէջ: Սուրիոյ մէջ շարունակուող պատերազմական  տարիներուն անգամ մենք յաճախ գացած ենք այնտեղ, համերգներ տուած: Յաճախած  եմ Հալէպի Գարէն Եփփէ ազգային ճեմարանը, այնուհետեւ` Երեւանի Կոմիտասի անուան պետական երաժշտանոցը` Տաթեւիկ Սազանդարեանի դասարանը, որ աւարտելէ ետք  աշխատանքի  անցած եմ Երեւանի  օփերայի թատրոնին մէջ, որ նոր սկսած էր ղեկավարել` ցաւօք, արդէն երջանկայիշատակ Գեղամ Գրիգորեան: Շատ կարճ  ժամանակ տեւեց դեռեւս  նոր սկսած իմ աշխատանքային կենսագրութիւնս, որովհետեւ ես   նշանուած էի եւ խոստացած էի նշանածիս, որ  5 տարի ուսում ստանալէ ետք  պէտք է վերադառնամ Սուրիա, ուր ինք կ’աշխատէր: Գիտեմ, որ բոլորին կը հետաքրքրէ իմ երկրորդ` Փոփովա ազգանունս. պատմեմ Ձեզի ազգութեամբ ռուս Կոնստանտին Փոփովի հետ ամուսնանալուս պատմութիւնը, որ բոլորին զարմացուցած է` նախադէպը չունեցող երեւոյթով` սուրիահայու եւ ռուսի ամուսնութիւն….ՌԴ-ի եւ Սուրիոյ միջեւ  կնքուած  պայմանագիրի ծիրէն ներս Կոնստանտինը հրաւիրուած էր` աշխատելու Սուրիա, ես ալ , մշակութային կեդրոնին մէջ,թաւջութակ կը սորվէի անոր մօտ: Ի դէպ, ըսեմ, որ մեր աղջիկն ալ նոյն ճանապարհին է:

–Ձեր ծնողները` հայկական արմատներուն կառչած, հայապաշտ  սուրիահայերը դէմ չէի՞ն   օտար ազգէ փեսացու ընտրելու Ձեր որոշման:

-Դէ՛մ էին, չեմ թաքցներ, սակայն, ի վերջոյ, սէրը յաղթեց. Կոնստանտինը համաձայնեցաւ 5 տարի սպասել` մինչեւ ուսումս աւարտեմ: Այդ ընթացքին ծնողներս համոզուեցան, որ ան արժանաւոր մարդ ու մասնագէտ է: Ես ու եղբայրս միաժամանակ ընդունուեցանք Երաժշտանոց, ուր ինք կը սորվէր երգահանական բաժինը, Արամ  Սաթեանի մօտ, աւարտեց որպէս սիմֆոնիքի խմբավար: Ցաւօք, եղբայրս մահացաւ, սուրիական պատերազմի տարիներուն ալ հայրս մահացաւ սրտի հետ կապուած խնդիրներու պատճառով, ես մայրիկս  յետագային  տեղափոխեցի  մօտս` Մոսկուա: Աղջիկս Սուրիա  ծնած է, փոքր էր, երբ մեր ընտանիքը հաստատուեցաւ Մոսկուա:

–Կոնստատինը երբեք հիմնաւորա՞ծ է  ազգութեամբ հայուհի կին ընտրելը. Ձեր գեղեցիկ, խոշոր,  հայկական աչքե՞րը անոր գրաւած են, տաղանդը՞, հայերու աւանդապաշտութիւնը՞ …

-Այո՛, հիմնաւորած է` ըսելով, որ զինք հրապուրած է հայու տաղանդը, աւանդապաշտութիւնը, դաստիարակութիւնը, սէրն ու յարգանքը, ջերմութիւնը միւս ազգերուն հանդէպ: Ան երկար ժամանակ ` 1995-էն  ապրած է  Սուրիա եւ աշխատած Դամասկոսի մշակութային կեդրոնին մէջ, ուսումնասիրած Արեւելքը, յատկապէս` Սուրիան ու սուրիահայերը:

–Փաստօրէն, Դուք նաեւ թաւջութակահարուհի էք. ո՞ւր   աւելի կայացած կը համարէք դուք ձեզի`  երգարուեստի՞,  թաւջութակի մասնագիտացմա՞ն բնագաւառին մէջ….

-Ի հարկէ` երգարուեստին մէջ, ատիկա իմ տարածքն է, իմ մեծ աշխարհը:

–Ձեր աղջիկը` Աննան, ըսիք,  որ թաւջութակահարուհի է…

-Աննան 12 տարեկան է, ան նաեւ կ’երգէ եւ երաժշտական երկու ուղղութիւններու գիծով ալ միջազգային մրցոյթներու դափնեկիր  դարձած է:

–Տիկի՛ն  Գալեմքէրեան- Փոփովա,  Դուք մենահամերգներ ունեցա՞ծ էք;

-Այո՛, ունեցած եմ. իմ առաջին մենահամերգս  կայացած է Սուրիոյ մէջ, երբ ես դեռեւս ուսանողուհի էի, որմէ ետք մենահամերգ  ունեցած եմ Երեւանի կամերային երաժշտութեան տան մէջ` Սեդրակ Երկանեանի ղեկավարած «Տաղարան» համոյթին հետ: Յունիս  15-ի համերգը դարձեալ   նոյն համոյթին հետ է: Արամ Սաթեանի աջակցութեամբ  յատկացուեցաւ  Երգահաններու միութեան դահլիճը:  Արամ Սաթեանի հետ լաւ բարեկամներ ենք. ան եղած է եղբօրս ուսուցիչը: Համերգային ծրագիրս կազմուած է հայ, ռուս եւ համաշխարհային այլ երգահաններու նշանաւոր գործերէն, այդ ցանկին մէջ է նաեւ յարգարժան Արամ Սաթեանի « Լիլիթ» փոփ-օփերայէն «Աւէ Մարիա» մեներգը:

–Բալի՛կ, Դուք սորված էք ռուսաց լեզուն,  իսկ Ձեր ամուսինը հայերէն գիտէ՞…

-Ես ռուսերէն սորված եմ դեռեւս Երաժշտանոցին մէջ ուսանելու տարիներուն, Կոնստանտինը կը հասկնայ  հայերէն, բայց չի խօսիր, միայն, երբ տխուր ըլլամ, ան կը սկսի հայերէն բառեր ըսել, որպէսզի տրամադրութիւնս բարձրանայ: Մեր աղջիկը գիտէ  քանի մը լեզու`  հայերէն, արաբերէն, անգլերէն, ռուսերէն: Տան մէջ կը խօսինք բոլոր լեզուներով, աւելի շատ կը հաղորդակցինք անգլերէնով, բայց հայերէնը  մեր տան ճրագն է, մեր տան աղօթքը:

–Փորձա՞ծ էք ժողովրդական երգեր երգել:

-Ես ամէն  ժանրով փորձած եմ երգել ու կ’երգեմ` բացի ճազէն ու ռոքէն:

–Ձեր սիրած հայ երգահանները,  համաշխարհային  դասական երգիչներու Ձեր ընտրանին…

-Ալեքսանդր Յարութիւնեան, Էդգար Միրզոյեան, Արամ Սաթեան, Բարսեղ Կանաչեան, Աբրահամեան, Ռոբերտ Ամիրխանեան, Գեղունի Չթչեան…համաշխարհային դասական երգարուեստի մեծութիւնները ինծի  համար Մոնսերատ Քապալիէն ու Չեչիլիա   Պարթոլին են: Նոյն  հարթակին կրնամ մօտեցնել նաեւ իմ ուսուցչուհի` Տաթեւիկ Սազանդարեանը:

–Կոնստանտինին կը  փորձէ՞ք համոզել` հաստատուելու Հայաստանի մէջ:

-Ամուսնուս  ու աղջկաս  համոզելու կարիք չկայ, իրե՛նք կը ձգտին ատոր:

–Երեւան 13 տարի առաջ ու յետոյ ` Ձեր աչքերով:

-Շա՜տ  փոխուած է. Ինծի կը պատմէին, բայց չէի պատկերացներ: 2003-էն ետք  գրեթէ անճանաչելի  դարձած է:

–Ին՞չ է  երգը   Ձեզի համար:

-Ըսեմ մէկ բառով` թթուածին. ես կ’ուզեմ միշտ երգել, շատ տեղեր  երգած եմ, սակայն ցանկութիւնս միշտ Հայրենիքի մէջ երգելն է:

 –Շնորհակալութիւ՛ն, թո՛ղ Հայրենիքի մէջ  միշտ երգելու Ձեր ցանկութիւնը   երազանքէն  դառնայ  հաճելի  իրականութիւն:

 Հարցազրոյցը` Կարինէ Աւագեանի