Բարեգործութիւնը  աշխատանք չէ, այլ` մարդկային առաքինութիւն, առաւել եւս`  ոչ ցուցադրական բարեգործութիւնը: Եւ, փառք Աստուծոյ, որ մեր օրերուն քիչ  չէ այն մարդոց  թիւը, որոնք իրենց առաքելութիւններէն  մէկը այս աշխարհի մէջ բարեգործութիւն կը համարեն: Անոնցմէ մէկը` Ամերիկայի Քալիֆորնիոյ նահանգէն  վիրաբոյժ Արթուր Սալիպեանը, որ հիւրընկալուած  էր  ՀՀ սփիւռքի նախարարութեան մէջ, Յունիս 13-ին  «Հայերն այսօր»-ի խմբագութենէն ներս տեղի ունեցած մեր զրոյցին ընթացքին զարմացուց  ու հիացուց  իր մարդ ու բժիշկ տեսակի համեստութեամբ, կրծքագեղձի քաղցկեղով հիւանդ ու վիրահատուող հայ կանանց անշահախնդիր օգնելու պատրաստակամութեամբ:

–Բժի՛շկ Սալիպեան, Դուք Հայաստան եկած էք մասնաւո՞ր այցով:

-Ես  4 տարի  անընդմէջ Հայաստան կու գամ` կրծքագեղձի  քաղցկեղով վիրահատուող կանանց  մօտ իրականացնելու վերականգնողական աշխատանքներ: Նպատակս է` օգնել վերականգնել կուրծքը` վիրահատութեան ժամանակ պահպանելով կուրծքի մաշկն ու պտուկը` յետվիրահատական շրջանին  ներհաստատելու  համար:

–Սեփակա՞ն նախաձեռնութեամբ  սկսած էք Ձեր գործունէութիւնը:

-Այո՛, ատիկա եղած է իմ որոշումս, իմ նախաձեռնութիւնս: Ես կը կատարեմ երկու գործողութիւն` կուրծքը հանելու եւ նոյն ժամանակ`  կուրծքի մաշկն ու պտուկը պահպանելու:

Տարին 2 անգամ` 3 շաբաթով Մայիս եւ Սեպտեմբեր ամիսներուն կու գամ Հայաստան:Քանի մը կեդրոններու, հիւանդանոցներու բժիշկներու հետ  կ’աշխատիմ: Առաջին  անգամ, երբ 4  տարի առաջ 2 շաբաթով եկայ  Հայաստան, աշխատեցայ թիւ 8 հիւանդանոցի բժիշկ Կարէն Դանիէլեանի հետ: Մինչ այժմ գրեթէ 20 վիրահատութիւն ըրած եմ  տեղի բժիշկներուն հետ: Յոյս ունիմ յաջորդ տարի Հայաստանի մէջ գիտաժողով կազմակերպել եւ ցուցադրել մեր ըրած աշխատանքները, ցոյց տալ, թէ ինչպիսի մեթոտներով կ’աշխատինք:

–Բժիշկները, որոնց  հետ  կ’աշխատիք, կ’առաջնորդուի՞ն  Ձեր խորհուրդներով:

-Այո՛, անոնք պատրաստակամ են` լսելու խորհուրդներ, սորվելու եւ կիրառելու իրենց աշխատանքին մէջ: Սկսած ինծմէ` բոլոր բժիշկները պէտք է շարունակ սորվին ու կատարելագործուին եւ համընթաց քալեն  նորարարական արհեստագիտութիւններուն: Աշխարհի մակարդակով  բժշկութիւնը այսօր մեծ զարգացում կ’ապրի, կ’արձանագրուին   նոր նուաճումներ:

–Պարո՛ն Սալիպեան, կը նշէ՞ք  այն բժիշկներուն անունները, որոնք աշխատած են եւ  կ’աշխատին Ձեր կողքին եւ  աւելի  հմտացած են:

-Կարէն Դանիէլեանը, որ սկիզբը կ’աշխատէր 8-րդ հիւանդանոցին մէջ, Արմէն Քոչարեանը, Արթուր Աւետիսեանը, Անտրէ Մինասեանը, Արթուր Սահակեանը, Ներսէս Բերբերեանը:

–Արդեօք մեր ունեցած բժշկական սարքաւորումները իրենց  որակային առումով կը բաւարարե՞ն վիրահատական եւ վերականգնողական  աշխատանքներուն հետ կապուած  անհրաժեշտ բոլոր պահանջները:

-Կան, որ բաւարար են, սակայն կան բուժարաններ, որոնք գործիքներու համալրման, վերանորոգման  անհրաժեշտութիւնը ունին:

–Երեւանի մէջ ամերիկահայ բարերար տիկին  Ռիթա  Պալեանի եւ Հրանոյշ Յակոբեանի ջանքերով ստեղծուած է Հայ- ամերիկեան  առողջութեան  կեդրոնը, որ սկիզբէն  ընդունուած էր անուանել Մամոկրաֆիայի կեդրոն ( գործադիր տնօրէն` Խաչանուշ Յակոբեան). այն իր գործունէութեան հէնց սկիզբը մեծ նուիրումով ու ժամանակի հրամայականի պահանջով սկսած է կրծքագեղձի ստուգումները, նախաքաղցկեղային շրջանի ուսումնասիրութիւններն ու վիրահատական միջամտութիւնները. Դուք կը համագործակցի՞ք   այդ յառաջատար կեդրոնին հետ:

-Այո՛, կը համագործակցիմ: 8-րդ հիւանդանոցէն յետոյ սկսայ աշխատիլ անոնց հետ: Կեդրոնը յագեցած է նորագոյն բարձրակարգ  սարքաւորումներով եւ համալրուած է լաւ մասնագէտներով. այն կարեւոր գործունէութիւն կ’իրականացնէ:

–Կրծքագեղձի քաղցկեղը երթալով աւելի կը տարածուի աշխարհի մակարդակով. բժի՛շկ Սալիպեան,  ո՞րն է Ձեր կարծիքով այդ չարիքի բուն պատճառը:

-Պատճառները շատ են` օդի աղտոտուածութիւնը, ոչ որգանական սնունդը, ոչ ճիշդ ապրելակերպը, աղտոտուած ջուրը, սոցիալական անապահով վիճակը, բազմաքանակ ճնշումները….սակայն միակ եւ  ստոյգ պատճառը յայտնի չէ:

–Արդեօք ճի՞շդ է այն տարածուած կարծիքը, որ  երեխաները կուրծքով կերակրող կանայք  տոկոսային յարաբերութեամբ աւելի  քիչ  կը  հիւանդանան կրծքագեղձի քաղցկեղով:

-Կ’ըսե՛ն…ես այդ մասնագէտը չեմ, սակայն հնարաւոր է, որ ատիկա ալ լաւ ազդակ հանդիսանայ` խուսափելու կրծքագեղձի քաղցկեղէն:

–Դուք կը սորվեցնէք, խորհուրդներ կու տաք բժիշկներուն, կ’աշխատիք անոնց հետ , անոնց կողքին. Ձեզի երբեւէ չե՞ն առաջարկած  այդ բնագաւառին մէջ ունեցած Ձեր մեծ փորձն ու գիտելիքները հաղորդելու նաեւ  մեր Բժշկական համալսարանի ուսանողներուն:

-Առիթ չեմ ունեցած, ինծի չեն ուղղորդած ու առաջարկած,  չեն հրաւիրած: Լաւ կ’ըլլար, որ մեկնումէկը ատիկա կազմակերպէր, սիրով կը համաձայնիմ: Ես հանդիպած եմ նաեւ ՀՀ առողջապահութեան նախարարին, որ տեղեակ է իմ գործունէութենէս:

–Պարո՛ն Սալիպեան, ի՞նչ կ’ըսէք Հայաստան ներմուծուող սիլիքոնէ կրծքապարկերու` (Implant) մասին. ինչպիսի՞ն են ատոնք որակային եւ գնային առումներով. թանկ չե՞ն:

-Կան բարձրորակ եւ ցածրորակ սիլիքոնէ տեսակներ. ըսեմ ,որ Հայաստանի մէջ ատոնք աւելի  աժան են, մատչելի է գինը` 400 տոլար,  կան նաեւ անվճար տարբերակներ, իսկ Ամերիկայի մէջ շատ թանկ արժեն: Հայաստան գալուս` ես  հետս կը բերեմ անվճար հիմունքներով, սակայն այս այցիս, դժբախտաբար, չեմ բերած. Սեպտեմբերին անպայման կը բերեմ: Լաւ որակ է ԱՄՆ-ի 2 ընկերութիւններու արտադրանքը:

–Դուք անվճա՞ր կը կատարէք բժշկական միջամտութիւններն ու վերականգնողական աշխատանքները:

-Այո՛, ես այդ ամէնը բարեգործական հիմունքներով կ’ընեմ: Ես իրենց հետ համաձայնութեան  եկած եմ, որպէսզի վիրահատութեան համար ոչինչ առնեն հիւանդներէն:

–Յարգարժան դոկտո՛ր Սալիպեան, ըսէք, խնդրեմ, թէ ինչն էր Ձեզի մղեց բարեգործութեան,  կա՞ր   որեւէ շարժառիթ…

-Քանի մը պատճառներ կան. գլխաւոր պատճառն այն է, որ  Հայաստան գալով`ես տեսայ, որ աշխարհի մէջ ընդհանրական դարձած վերականգնողական միջամտութիւնը այստեղ չեն ըներ եւ որոշեցի նախաձեռնել ինքս, նաեւ կանանց տեղեակ պահել , որ կայ այդպիսի վերականգնողական միջամտութիւն. կինը պէ՛տք է  իմանայ, ատիկա իր իրաւունքն է:

–Այդ դժուար ու անհրաժեշտ մասնագիտութիւնը ո՞ւր  սորված էք, գերդաստանին մէջ ունեցա՞ծ էք  բժիշկներ: 

-Ուսանած  եմ Քալիֆորնիոյ համալսարանին մէջ, իսկ գերդաստանիս մէջ մեծ հայրս  բժիշկ եղած է:

–Շնորհակալութիւ՛ն,  հայրենակից, շնորհակալութիւ՛ն բժիշկ` Ձեր`  հայու ազնուածին տեսակին   համար:

 Կարինէ Աւագեան