«Ծիծեռնակներու հոգիները»
Կարօտ Սասունեան
Ատանայի (Կիլիկիոյ) կոտորածը
Զէյթունի դիմադրութիւնը
Մուսալերան հերոսամարտը
Տէր Զօրի անապատները
1915 թ. Ցեղասպանութիւնը
Ունեցուածքի մասին հարկն ու Աշքալէի ճամբարները
1955 թ. Սեպտեմբեր 6-7-ի դէպքերը
Արցախեան (Ղարաբաղեան) պատերազմը
Հրանդ Տինքի սպանութիւնը
Սեւակ Պալըքչըն
Գուրգէն Մարգարեանը…
Վերոյիշեալները ֆիլմէ մը անջատուած հատուածներ են… Եթէ իրականութեան նայինք, կը տեսնենք, որ անոնք (նկատի ունի թուրքերն ու ատրպէյճանցիները-ակունքի խմբ.) անյաջողակ են. չեն կրնար ազատիլ մեզմէ… Պիտի Չի կրնան ալ…
Քանզի հիմքը ամուր է:
«Արիւնախում գայլերը» ամէն անգամ մեր հոգիէն մէկական մասնիկ պոկելով` կը կարծեն, թէ կ’ոչնչանանք: Իսկ մե՞նք ինչ կ’ընենք: Մեր վէրքին աղ ցանելով` կը շարունակենք յամառօրէն ապրիլ: Եւ պիտի շարունակե’նք:
Անոնք չե~ն կրնար մեզի ոչնչացնել…
Ամէն անգամ, ամբողջական ֆիլմէ մը պոկուած պատառիկներու նման` պիտի շարունակենք այն տեղէն, ուրկէ փորձած են մեզի պոկել: Հիմա ալ «Արիւնախում գայլերը» կը ձգտին ոչնչացնել «Թուրէն պրծածներուն» (նկատի ունի Ցեղասպանութենէն մազապուրծ եղած եւ Արեւմտեան Հայաստանի մէջ մնացած հայութեան-Ակունքի խմբ.): «Հոգին» միայն մէկ անգամ հնարաւոր է առնել:
Մեր «Հոգին» ալ 1915-ին վերցուցած են: Կարծեցին, թէ ոչնչացած ենք: Հաշուի չէին առած, որ մեր նմանները կ’ապրին 1915 թ. սպաննուածներու հոգիներուն մէջ: Իսկ միթէ՞ հոգին կը մահանայ: Այդ հոգիները ծուարած են երբեմն արաբի, երբեմն թուրքի, երբեմն ալ քիւրտի մարմնի մէջ:
«Դարձեալ քամին կ’ոռնայ, ցրելով մեր բոյները, անտէր վիճակի մէջ ձգելով մեզի:
Մեր նմաններու ուզածը ոսկիէ վանդակի մէջ գոյապահպանելը չէ: Մենք կը ցանկանք ապրիլ մեր Էրկրին մէջ` մեր փայտաշէն տուներուն մէջ, չոր հացով ու սոխով»:
Ֆիլմի ժապաւէնը կրկին պոկուեցաւ: Շարունակուեցաւ Հալէպի, Դամասկոսի ու Քեսապի մէջ: Հիմա վերստին սկսան քամիները փչել Սասունէն, Մուշէն, Տիարպեքիրէն ու Վանէն…
Թումանեանը թող մուրճը պատրաստ պահէ` դռները բանալու համար…
Իսկ մնացորդացը՞…
Մնացորդացը պէտք է շարունակեն պահակութիւն ընել Էրկրին մէջ…
Յարգանքով` Կարօտ Սասունեան / Տիգրանակերտ (Տիարպեքիր)
Թարգմանեց Մելինէ Անումեան
Akunq.net