Բարեգործությունն  աշխատանք չէ, այլ՝ մարդկային առաքինություն, առավել ևս՝  ոչ ցուցադրական բարեգործությունը: Եվ, փառք Աստծո, որ մեր օրերում քիչ  չէ այն մարդկանց  թիվը, ովքեր իրենց առաքելություններից  մեկն այս աշխարհում բարեգործությունն են համարում: Նրանցից մեկը՝ Ամերիկայի Կալիֆորնիայի նահանգից  միկրովիրաբույժ Արթուր Սալիբյանը, ով հյուրընկալվել  էր  ՀՀ սփյուռքի նախարարությունում, հունիսի 13-ին  «Հայերն այսօր»-ի խմբագրությունում ունեցած մեր զրույցի ընթացքում զարմացրեց  ու հիացրեց  իր մարդ ու բժիշկ տեսակի համեստությամբ, կրծքագեղձի քաղցկեղով հիվանդ ու վիրահատվող հայ կանանց անշահախնդիր օգնելու պատրաստակամությամբ: 

-Բժի՛շկ Սալիբյան, Դուք Հայաստան եք եկել մասնավո՞ր այցով:

-Ես  4 տարի  անընդմեջ Հայաստան եմ եկել՝ կրծքագեղձի  քաղցկեղով վիրահատվող կանանց  մոտ իրականացնելու վերականգնողական աշխատանքներ: Նպատակս է՝ օգնել վերականգնել կուրծքը՝ վիրահատության ժամանակ պահպանելով կրծքի մաշկն ու պտուկը՝ հետվիրահատական շրջանում  իմպլանտ տեղադրելու համար:

-Սեփակա՞ն նախաձեռնությամբ եք սկսել Ձեր գործունեությունը:

-Այո՛, դա եղել է իմ որոշումը, իմ նախաձեռնությունը: Ես կատարում եմ երկու գործողություն՝ կուրծքը հանելու և նույն ժամանակ՝  կրծքի մաշկն ու պտուկը պահպանելու:

Տարին 2 անգամ՝ 3 շաբաթով մայիս և սեպտեմբեր ամիսներին եմ գալիս Հայաստան:Մի քանի կենտրոնների, հիվանդանոցների բժիշկների հետ եմ աշխատում: Առաջին  անգամ, երբ 4  տարի առաջ 2 շաբաթով եկա  Հայաստան, աշխատեցի թիվ 8 հիվանդանոցի բժիշկ Կարեն Դանիելյանի հետ: Մինչ այժմ գրեթե 20 վիրահատություն եմ արել տեղի բժիշկների հետ: Հույս ունեմ հաջորդ տարի Հայաստանում գիտաժողով կազմակերպել և ցուցադրել մեր արած աշխատանքները, ցույց տալ, թե ինչպիսի մեթոդներով ենք աշխատում:

-Բժիշկներն, ում  հետ  աշխատում եք, առաջնորդվո՞ւմ   են  Ձեր խորհուրդներով:

-Այո՛, նրանք պատրաստակամ են՝ լսելու խորհուրդներ, սովորելու և կիրառելու իրենց աշխատանքում: Սկսած ինձանից՝ բոլոր բժիշկները պետք է շարունակ սովորեն ու կատարելագործվեն և համընթաց քայլեն  նորարարական տեխնոլոգիաներին: Աշխարհի մակարդակով  բժշկությունն այսօր մեծ զարգացում է ապրում, գրանցվում են   նոր նվաճումներ:

-Պարո՛ն Սալիբյան, կնշե՞ք  այն բժիշկների անուններն, ովքեր աշխատել և և աշխատում են Ձեր կողքին և  ավելի են հմտացել:

-Կարեն Դանիելյանը, ով սկզբում աշխատում էր 8-րդ հիվանդանոցում, Արմեն Քոչարյանը, Արթուր Ավետիսյանը, Անդրեյ Մինասյանը, Արթուր Սահակյանը, Ներսես Բերբերյանը:

-Արդյոք մեր ունեցած բժշկական սարքավորումներն իրենց  որակային առումով բավարարո՞ւմ են վիրահատական և վերականգնողական  աշխատանքների հետ կապված  անհրաժեշտ բոլոր պահանջները:

-Կան, որ բավարար են, սակայն կան կլինիկաներ, որոնք գործիքների համալրման, վերանորոգման  անհրաժեշտություն ունեն:

-Երևանում ամերիկահայ բարերար տիկին  Ռիտա  Պալյանի և Հրանուշ Հակոբյանի ջանքերով ստեղծվել է Հայ-ամերիկյան  առողջության  կենտրոն, որն ի սկզբանե ընդունված էր անվանել Մամոգրաֆիայի կենտրոն (գործադիր տնօրեն՝ Խաչանուշ Հակոբյան). այն իր գործունեության հենց սկզբում մեծ նվիրումով ու ժամանակի հրամայականի պահանջով սկսել է կրծքագեղձի ստուգումները, նախաքաղցկեղային շրջանի ուսումնասիրություններն ու վիրահատական միջամտությունները. Դուք համագործակցո՞ւմ  եք   այդ առաջատար կենտրոնի հետ:

-Այո՛, համագործակցում եմ: 8-րդ հիվանդանոցից հետո սկսեցի աշխատել նրանց հետ: Կենտրոնը հագեցած է նորագույն բարձրակարգ տեխնիկայով, սարքավորումներով և համալրված է լավ մասնագետներով. այն կարևոր գործունեություն է իրականացնում:

-Կրծքագեղձի քաղցկեղը գնալով ավելի է տարածվում աշխարհի մակարդակով. բժի՛շկ Սալիբյան,  ո՞րն է Ձեր կարծիքով այդ չարիքի բուն պատճառը:

-Պատճառները շատ են՝ օդի աղտոտվածությունը, ոչ օրգանական սնունդը, ոչ ճիշտ ապրելակերպը, աղտոտված ջուրը, սոցիալական անապահով վիճակը, բազմաքանակ սթրեսները….սակայն միակ և  ստույգ պատճառը հայտնի չէ:

-Արդյոք ճի՞շտ է այն տարածված կարծիքը, որ  երեխաներին կրծքով կերակրող կանայք  տոկոսային հարաբերությամբ ավելի  քիչ  են  հիվանդանում կրծքագեղձի քաղցկեղով:

-Ասո՛ւմ են…Ես այդ մասնագետը չեմ, սակայն հնարավոր է, որ դա էլ լավ ազդակ հանդիսանա՝ խուսափելու կրծքագեղձի քաղցկեղից:

-Դուք սովորեցնում եք, խորհուրդներ տալիս բժիշկներին, աշխատում եք նրանց հետ , նրանց կողքին. Ձեզ երբևէ չե՞ն առաջարկել  այդ բնագավառում ունեցած Ձեր մեծ փորձն ու գիտելիքները հաղորդել նաև  մեր Բժշկական համալսարանի ուսանողներին:

–Առիթ չեմ ունեցել, ինձ չեն ուղղորդել ու առաջարկել,  չեն հրավիրել: Լավ կլիներ, որ մեկնումեկը դա կազմակերպեր, սիրով կհամաձայնեմ: Ես հանդիպել եմ նաև ՀՀ առողջապահության նախարարին, ով տեղյակ է իմ գործունեությունից:

-Պարո՛ն Սալիբյան, ի՞նչ կասեք Հայաստան ներմուծվող սիլիկոնե կրծքապարկերի՝ իմպլանտների մասին. ինչպիսի՞ն են դրանք որակային և գնային առումներով. թանկ չե՞ն:

-Կան բարձրորակ և ցածրորակ սիլիկոնե իմպլանտներ. ասեմ ,որ Հայաստանում դրանք ավելի  էժան են, մատչելի է գինը՝ 400 դոլար,  կան նաև անվճար տարբերակներ, իսկ Ամերիկայում շատ թանկ արժեն: Հայաստան գալիս՝ ես ինձ հետ բերում եմ անվճար հիմունքներով, սակայն այս այցիս, դժբախտաբար, չեմ բերել. սեպտեմբերին անպայման կբերեմ: Լավորակ է ԱՄՆ-ի 2 ընկերությունների արտադրանքը:

-Դուք անվճա՞ր եք կատարում բժշկական միջամտություններն ու վերականգնողական աշխատանքները:

-Այո՛, ես այդ ամենը բարեգործական հիմունքներով եմ անում: Ես իրենց հետ համաձայնության եմ եկել, որպեսզի վիրահատության համար ոչինչ չառնեն հիվանդներից:

-Հարգարժան դոկտո՛ր Սալիբյան, ասացեք, խնդրեմ, թե ինչը Ձեզ մղեց բարեգործության,  կա՞ր   որևէ շարժառիթ…

-Մի քանի պատճառներ կան. գլխավոր պատճառն այն է, որ  Հայաստան գալով՝ես տեսա, որ աշխարհում ընդհանրական դարձած վերականգնողական միջամտությունն այստեղ չեն անում և որոշեցի նախաձեռնել ինքս, նաև կանանց տեղյակ պահել , որ կա այդպիսի վերականգնողական միջամտություն. կինը պե՛տք է  իմանա, դա իր իրավունքն է:

-Այդ դժվար ու անհրաժեշտ մասնագիտությունը որտե՞ղ  եք սովորել, գերդաստանում ունեցե՞լ եք  բժիշկներ: 

-Սովորել եմ Կալիֆորնիայի համալսարանում, իսկ գերդաստանում մեծ հայրս է բժիշկ եղել:

–Շնորհակալությո՛ւն,  հայրենակից, շնորհակալությո՛ւն բժիշկ՝ Ձեր՝  հայի ազնվածին տեսակի   համար:

 Կարինե Ավագյան