ԱՄՆ Հայոց Արեւմտեան ԹեմիԱռաջնորդանիստ Սրբոց Ղեւոնդեանց Մայրտաճարի  «Փոքրիկ հրեշտակներ» շաբաթօրեայ հայկական վարժարանի տնօրէն Բարեշնորհ Յովհաննէս սարկաւագ Գումրույեանի հետ «Հայերն այսօր»-ի  հարցազրոյցը կրթօճախի գործունէութեան, սփիւռքի մէջ ազգային–եկեղեցական կեանք ստեղծելու եւ  հայապահպանութեան առնչուող  հարցերու շուրջ է:

–Յովհաննէ՛ս սարկաւագ, հոգեւոր կրթութիւն ո՞ւր ստացած  էք եւ ե՞րբ  ծառայութեան անցած էք հիւսիսային ամերիկայի արեւմտեան թեմին մէջ:

–Ծնած եմ  Հայաստան` Վանաձոր (Կիրովական) քաղաքը, մտաւորականի ընտանիքի մէջ:   Յաճախած եմ Մայր Աթոռ Ս. Էջմիածնի Գէորգեան hոգեւոր ճեմարանը, այնուհետեւ բանասիրական որակաւորումս ստացած եմ Վանաձորի Յովհաննէս Թումանեանի անուան պետական մանկավարժական համալսարանին մէջ: Աշխատած եմ Վանաձորի Գերմանական կեդրոնին մէջ, «ԳՆՊ» բարեգործական հիմնադրամին, աւելի ուշ` դասախօսած եմ նաեւ Երեւանի Հայ Կաթողիկէ Առաջնորդարանին եւ Վանաձորի Սարգիս Թեւոսեանի անուան պետական փոլիտեխնիկական քոլեջին մէջ, ապա տեղափոխուած եմ Ամերիկայի Միացեալ Նահագներ:

2010 թուականէն կը ղեկավարեմ Առաջնորդարանի «Փոքրիկ հրեշտակներ» շաբաթօրեայ դպրոցը, հայերէն եւ հայոց պատմութիւն կը դասաւանդեմ ՀԲԸՄ-ի «Մանուկեան-Տէմիրճեան» վարժարանին մէջ: Որպէս Հայ Առաքելական Ս. Եկեղեցւոյ սարկաւագ` իմ ծառայութիւնս կը բերեմ Արեւմտեան թեմին` մասնաւորապէս Հոլիուտի Ս․ Յովհաննէս Կարապետ եկեղեցւոյ մէջ:

–Այժմ հանգամանալից ներկայացուցէք, խնդրեմ, Առաջնորդանիստ Սրբոց Ղեւոնդեանց Մայր տաճարի «Փոքրիկ հրեշտակներ» շաբաթօրեայ հայկական վարժարանի մասին:

– Դպրոցը հիմնադրուած է 2000թ-ին` Պլիկեան ընտանիքի ազնիւ մտայղացմամբ:  2010թ.-ին ԱՄՆ Հայոց Արեւմտեան թեմի առաջնորդ Գերաշնորհ Տէր Յովնան արքեպիսկոպոս Տէրտէրեանի օրհնութեամբ տեղափոխուած է Առաջնորդանիստ Ս. Ղեւոնդեանց Մայր Տաճար:

Ներկայիս դպրոց կը յաճախէ  6-14 տարեկան 250 աշակերտ, ուսուցումը վեցամեայ է, դասարանները կը բաժնուին ըստ լեզուական իմացութեան, դասաւանդման լեզուն արեւելահայերէնն է: Դասընթացները կ’իրականացուին Հայաստանի Հանրապետութեան հանրակրթական դպրոցներու դասագիրքերով:

Այս հարցով կը համագործակցինք ՀՀ սփիւռքի նախարարութեան հետ, որուն համար յատուկ շնորհակալութիւն կը յայտնենք նախարար Հրանոյշ Յակոբեանին` մեզի ցուցաբերած աջակցութեան համար: Ի դէպ, ՀՀ սփիւռքի նախարարութեան, Համաշխարհային հայկական կոնգրէսի եւ Ռուսաստանի հայերու միութեան կազմակերպած «Հայապահպանութեան գործին մէջ նշանակալի աւանդի համար» 2015 թ. մրցանակաբաշխութեան ծիրէն ներս մեր կրթօճախը Սփիւռքի լաւագոյն շաբաթօրեայ վարժարան ճանչցուած է` արժանանալով գլխաւոր մրցանակի եւ առաջին կարգի տիպլոմի:

 Կրթօճախէն ներս մշտապէս տեղի կ’ունենան հանդէսներ, մշակութային, ազգային ձեռնարկներ ու հանդիպումներ, կը գործէ դպրոցի երգչախումբը:

Վեց դասարաններու բաժնուած արեւելահայերէնի ծրագիրն  իր մէջ կ’ամփոփէ այբուբենի դասաւանդումէն մինչեւ հայոց գրականութեան, պատմութեան, մշակոյթի ու երաժշտութեան նիւթերու դասաւանդում, որ հիմնուած է Քալիֆորնիոյ  կողմէ սահմանուած լեզուներու ուսուցման հիմնական չափանիշներու վրայ (Common Core State Standards): Ուսումնական տարուան տեւողութիւնը 10 ամիս է․ կը մեկնարկէ օգոստոսին եւ կ’աւարտէ` մայիսին: Դասարաններու բաշխումը կը կատարուի ըստ լեզուական իմացութեան:

Ամէն տարի օգոստոս ամսուն թեմի ամբողջ ուսուցիչներուն համար վերապատրաստման դասնթացներ կը կազմակերպենք` դասախօսներ հրաւիրելով Հայաստանէն եւ ԱՄՆ-էն: Դպրոցը գեղեցիկ աւանդոյթ  ձեւաւորած է. իւրաքանչիւր տարի ապրիլ 24-ի մօտակայ շաբաթ օրը Առաջնորդարանի բակին մէջ կառուցուած Հայոց ցեղասպանութեան սուրբ նահատակներու յիշատակին նուիրուած խաչքարին մօտ շաբաթօրեայ այլ վարժարաններու եւ մեր ուսուցիչներու մէկտեղումն ու ծաղիկներու խոնարհումը: Աշակերտները նոյնպէս կը միանան մեզի:

Այս տարի աշակերտներուն համար իւրատեսակ կաւճանկարչութիւն կազմակերպեցինք. անոնց ազատ ընտրութեան հնարաւորութիւն տալով` առաջարկեցինք եկեղեցւոյ բակին մէջ հայկական թեմաներով տարբեր պատկերներ նկարազարդել: Այս միջոցով կը փորձենք ապրիլ 24-ը երեխաներուն մօտ նաեւ որպէս վերածնունդի օր սերմանել:

–Աշակերտները սիրո՞վ կը սերտեն Մայրենին:

-Անկեղծ ըսեմ, Լոս Անճելըսի մէջ գրեթէ բոլոր հայ երեխաներու մտածողութեան լեզուն անգլերէնն է, բայց առաւելագոյնը կ’ընենք, որպէսզի հայոց լեզուի, Հայաստանի ու հայ ժողովուրդի հանդէպ սէր ու հետաքրքրութիւն ունենան:

Մեր դպրոցի աշխատակազմի արհեստավարժութեան շնորհիւ կը յաջողին յաղթահարել լեզուական դժուարութիւնները եւ հիմնովին կատարելագործել հայոց լեզուի գիտելիքները:

Մեր աշակերտները սորվելու վեց տարիներուն ընթացքին, թերեւս, կրնան հասնիլ Հայաստանի հանրակրթական դպրոցներու հինգերորդ դասարանի մակարդակին:

 «Փոքրիկ հրեշտակներ»-ու աւարտական դասարանի սաները կը ստանան վկայականներ, որոնք կը ճանչցուին` որպէս երկրորդ օտար լեզուի վկայագիր` պետական քոլեջներու կողմէ: Բացի այդ, կը համագործակցինք ՀՀ գիտութեան եւ կրթութեան, ինչպէս նաեւ` ՀՀ սփիւռքի նախարարութիւններուն հետ:

–Դպրոցին մէջ կա՞ն աշակերտներ, որոնք իրենց ապագան հոգեւոր առաքելութեան մէջ կը պատկերացնեն, եւ կրթօճախն այդ ուղղութեամբ ի՞նչ քայլեր կը ձեռնարկէ:

-Երիտասարդներուն համար յատուկ ծրագիր կայ: Անոնք Ամերիկայի մէջ Աստուածաբանական պարտադիր կրթութիւն ստանալէ յետոյ Թեմի առաջնորդի օրհնութեամբ կու գան Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածին` դասընթացներու մասնակցելու Գէորգեան հոգեւոր ճեմարանին մէջ, որմէ յետոյ հոգեւորական դառնալ ցանկացողները Վեհափառ Հայրապետի օրհնութեամբ կը ձեռնադրուին` ծառայութեան անցնելով մեր թեմէն ներս:

– Ին՞չ  չափորոշիչներով կ’ընտրուի ուսուցչակազմը:

-Տասներեք ուսուցիչ ունինք: «Փոքրիկ հրեշտակներ»-ուն մէջ բացառապէս կրնան աշխատիլ այն մասնագէտները, որոնք հայաստանեան համալսարաններուն մէջ բանասիրական համապատասխան կրթութիւն  ստացած են: Ուշադրութիւն կը դարձնենք նաեւ ուսուցիչներու անգլերէնի իմացութեան եւ ամերիկեան դպրոցներուն մէջ երեխաներուն հետ աշխատելու փորձառութեան վրայ:

Լաւագոյն աշակերտները կը խրախուսուին. ուսումնական վարձի զեղչեր կը ստանան, որոշակի կրթաթոշակներու կ’արժանանան, համալսարաններ ընդունուելու միջնորդագիրներ կը ստանան:

–Կարեւոր է լսել Ձեր խօսքը` որպէս հոգեւորական, Հայաստանեայց Առաքելական Սուրբ Եկեղեցւոյ` Սփիւռքի մէջ հայկական ինքնութեան պահպանման, ազգային ներուժի համախմբման կարեւոր առաքելութեան մասին:

– Դեռեւս 5-րդ դարուն հայ պատմիչ Եղիշէն բնորոշած է, որ մեր հայրը Սուրբ Աւետարանն է, իսկ մայրը` Առաքելական Մայր Եկեղեցին: Դարերով վկայուած իրողութիւն է, որ երբ պետականութիւն չենք ունեցած, եկեղեցին  միշտ ստանձնած է պետութեան գործառոյթները: Այսօր ալ Եկեղեցին Սփիւռքի մէջ պատուով կը շարունակէ կատարել իր առաքելութիւնը` հոտը համախմբելով եւ առաջնորդելով դէպի Հայաստան:

Այս հարցով մեծ է յատկապէս  hոգեւորականի դերը. մեզմէ համայնքը մեծ ակնկալիք ունի: Մեր թեմը բեղուն գործունէութիւն կը ծաւալէ բոլոր ուղղութիւններով` սկսած երիտասադներու` Եկեղեցւոյ շուրջ համախմբմամբ, Հայաստան ճանաչողական այցելութեան ծրագիրներու կազմակերպմամբ, հայկական դպրոցներու, մշակութային, գրական ձեռնարկներու իրականացմամբ, աստուածաբանական հոգեւոր  գիտելիքներու փոխանցմամբ:

Աշակերտները դպրոցն աւարտելէ յետոյ կ’անդամագրուին թեմի երիտասարդական ծրագիրներուն եւ Հայաստան կու գան` կամաւորական ծրագիրի ծիրէն ներս մասնակցելով շինարարական, վերանորոգման, եկեղեցիներու մաքրման եւ այլ աշխատանքներու իրականացման:

–Սփիւռքի մէջ հոգեւորականը ի՞նչ խնդիրներու կը  բախուի:

-Առաջինը համասփիւռ հայ երիտասարդներու հայապահպանութեան, հոգեւոր անվտանգութեան, քրիստոնէական արժէքներուն ծանօթացնելու խնդիրն է:

 Շատ կարեւոր է նաեւ անոնց խառնամուսնութեան վտանգէն զերծ պահելը, քանի որ խառնամուսնութիւններու թիւը երթալով կ’աւելնայ:

Այս առումով պարբերաբար կ’այցելենք ընտանիքներ, ամուսնացող երիտասարդներուն կը ծանօթացնենք եկեղեցւոյ սրբազան արարողութիւններուն եւ այլն:

Վերջին տարիներուն համայնքը հոգեւոր մեծ զարթօնք ապրեցաւ 2010 թուականին Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Բ Ամենայն Հայոց կաթողիկոսի մասնակցութեամբ Սրբոց Ղեւոնդեանց Մայր Տաճարի կառուցման եւ օծման առիթով:

Եկեղեցւոյ մէջ կը  գտնուի նաեւ Սփիւռքի մէջ քիչ գործող հայկական թանգարաններէն «Զօրեան» թանգարանը, որ եկեղեցական հնագոյն նմուշներու, անտիկ, ձեռագործ աշխատանքներու եւ խաչերու ցուցադրութեան վայր է: Եկեղեցւոյ եւ Առաջնորդարանի բակին մէջ  տեղադրուած են հայկական խաչքարեր, հնագոյն եկեղեցիներու քանդակներ, մէկ խօսքով` իւրօրինակ թանգարան է բաց երկնքի տակ:

–Հարց, որ աւանդաբար կը յղեմ հոգեւորական զրուցակիցներուս. հեռուն գտնուելով` կարօտի ինչ զգացումներով կը համակուիք դէպի միածնաէջ մայրավանքը:

-Ի հարկէ, կարօտի զգացումը միշտ կ’ուղեկցի ինծի. չէ՞ որ Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածինը իմ տունս է, ուր ապրած եմ պատանեկութիւնս եւ հոգեւոր կրթութիւն ստացած:

Որպէս Հայոց Բեթղէհէմ` հաւատացած եմ, որ Մայր Տաճարը յաւերժական փարոսի պէս իր լոյսը կը սփռէ ամբողջ աշխարհի մէջ` ջերմացնելով համայն հայութեան սրտերը:

Զրուցեց Գէորգ Չիչեան