Սուրիոյ հակամարտութեան հետեւանքով ընդհանուր թիւով շուրջ 20 հազար սուրիահայ  Հայաստան մուտք գործած է, իսկ անոնցմէ 16 հազարը արդէն հիմնաւորուած են այստեղ: Սփիւռքի նախարար Հրանոյշ Յակոբեանի դիտարկմամբ` պետութիւնը ջանքեր կը գործադրէ այդ անձանց հիմնախնդիրներու լուծման ու ընդելուզման ուղղութեամբ, սակայն երկու կարեւորագոյն` բնակարանային հարցն ու աշխատանքով ապահովման հիմնախնդիրը Հայաստան ի վիճակի չէ միայնակ լուծելու, եւ ատոր համար անհրաժեշտ է նաեւ սփիւռքի տեղական եւ համահայկական կառոյցներու աջակցութիւնը:

Ինչպէս կը հաղորդէ «Արմէնփրէս»-ը, այդ մասին Հրանոյշ Յակոբեան խօսած է Փետրուար 24-ին Երեւանի մէջ իրականացուող «Մարդասիրական արձագանքէն դէպի կայուն լուծումներ» խորագիրով աշխատաժողովի ընթացքին, որ նուիրուած է Սուրիոյ հակամարտութեան հետեւանքով տեղահանուած եւ Հայաստան հաստատուած անձանց ընդելուզման դիւրացման խնդիրներուն:

Սփիւռքի նախարարը լրագրողներուն հետ զրոյցին նշեց, որ The Economist պարբերականի հրապարակած տուեալներով` Սուրիայէն ընդունած փախստականներու թիւով Հայաստանը երրորդն է Գերմանիայէն ու Շուէտէն ետք: Սակայն, եթէ Գերմանիոյ մէջ 1000 քաղաքացիի հաշուով կայ 4-5 փախստական, ապա Հայաստանի մէջ այդ ցուցանիշը 6-7 հոգի է: Նախարարը ընդգծեց, որ սուրիացի փախստականներու աջակցութեան համար Եւրոմիութեան եւ ԱՄՆ-ի կողմէ յատկացուած 5-ական միլիար տոլար օգնութենէն Հայաստանին որեւէ բաժին չէ հասած: Մեր երկրին այդ հարցով կ’օգնէ միայն ՄԱԿ-ի հայաստանեան գրասենեակը իր սուղ միջոցներէն, ինչպէս նաեւ Քուէյթը, Աւստրիան եւ Ռուսաստանը, որոնք նոյնպէս մարդասիրական օգնութիւն ցուցաբերած են սուրիահայերուն:

Հրանոյշ Յակոբեան նշեց, որ կառավարութեան դիրքորոշմամբ` Հայաստան տեղափոխուած սուրիահայերը չեն կրնար կոչուիլ փախստականներ, թէեւ անոնք փաստացի փախստական են: Պետութիւնը պարտաւոր է անոնց անհրաժեշտ օգնութիւն տրամադրել հնարաւոր բոլոր միջոցներով եւ այդ ուղղութեամբ զգալի քայլեր կատարած է: Պետական պիւտճէէն գումար կը յատկացուի թէ Սուրիոյ մէջ, թէ Հայաստան բնակող սուրիահայերու կարիքներուն համար: Բացի այդ, ընդունուած են օրէնսդրական քայլեր, որոնք կը նպաստեն սուրիահայերուն աջակցութեան տրամադրման համակարգուած կազմակերպման:

Ստեղծուած է սուրիահայերու հիմնախնդիրներով զբաղուող միջգերատեսչական մարմին, որ իր ամենամսեայ նիստերուն կը դիտարկէ առկայ խնդիրները եւ լուծումներ կ’առաջարկէ: «Մեր հայրենակիցների մեծ մասը կրթութեան, մշակոյթի, սպասարկման ոլորտներում գտել է իր տեղը, իր հետ բերել նաեւ նոր աշխատանքային մշակոյթ: Գործատուները յաճախ են ընդգծում սիրիահայերի աշխատանքային բարձր կարգապահութիւնը եւ համեստ վարուելակերպը»,-  ըսաւ նախարարը: Անդրադառնալով սուրիահայերու ըմդելուզման դժուարութիւններուն` սփիւռքի նախարարը առանձնացուց ատոնց նպաստող շարք մը հանգամանքներ:

Ըստ Հրանոյշ Յակոբեանի` Սուրիոյ մէջ հակամարտութեան առաջին մէկ-երկու տարուան ընթացքին Հայաստան եկած սուրիահայերու զգալի մասը չէր պատկերացներ, որ այստեղ երկար կը մնայ, եւ ձգձգուող պատերազմը հոգեբանական բարդութիւններ կ’առաջացնէ: Այժմ ալ, այստեղ հաստատուածներու մեծ մասի ընտանիքները կիսուած են. հարազատներու մէկ մասը դեռ կը մնայ Սուրիա: Բացի այդ, ինչպէս նշեց նախարարը, «Շարունակուող պատերազմի հետեւանքով Հայաստանում ապրող սիրիահայերը եւս գրեթէ ամէն օր ունեցուածք են կորցնում. Սիրիայում վնասւում ու աւերւում են նրանց տները, գործատեղերը»: Շարունակ կրկնուող հոգեբանական նման հարուածները նոյնպէս ընդելուզումը բարդացնող գործօններ են:

Նախարարը որպէս ընդելուզումը դժուարացնող գործօն նշեց նաեւ Հայաստանի ու Սուրիոյ օրէնքներու միջեւ եղած տարբերութիւնը` աւելցնելով, որ այդ խնդիրը լուծելու նպատակով հրատարակուած եւ սուրիահայերուն  տարածուած է Հայաստանի հարկային, մաքսային համակարգի առանձնայատկութիւններուն վերաբերեալ գրականութիւն: Հրանոյշ Յակոբեան նշեց նաեւ, որ թէեւ Հայաստանէն սուրիահայերու մէկ մասը կը տեղափոխուի երրորդ երկիրներ` հիմնականին մէջ Շուէտ ու այլ եւրոպական երկիրներ, նաեւ Գանատա, սակայն հակառակ գործընթացը եւս կայ:

Շատերը մեկնելով այլ երկիրներ` կ’ունենան լեզուական, ֆինանսական խնդիրներ, նոյնիսկ չեն յարմարիր տեղի բնակլիմայական պայմաններուն, ինչպէս Գանատա մեկնած սուրիահայերու պարագային, բացի այդ, միշտ չէ, որ սոցիալական ապահովութեան երաշխիքներ կը ստանան: Այդ պատճառով, ըստ նախարարին, կան արդէն ետ` դէպի Հայաստան վերադարձողներ: