Մեծ Հայքի Գուգարք աշխարհին մէջ գտնուող եւ 10-րդ դարուն հայ Բագրատունիներու կողմէ վերանորոգուած Արտահանի բերդն ու հարեւանութեամբ հոսող Կուր գետը իւրայատուկ գեղեցկութիւն ունին:

Բերդը 11-րդ դարուն  անցած է վրաց Բագրատունիներու տիրապետութեան տակ: 1828-1829 եւ 1877-1878 թթ. Ռուս-թրքական պատերազմներու արդիւնքով այն երկու անգամ ազատագրուած ու յետագային կրկին անցած է թուրքերուն:

Արտահանը գրեթէ 2 տարի եղած է Հայաստանի առաջին հանրապետութեան կազմին մէջ: