Նիդերլանդների Թագավորության Նայմեխեն քաղաքի «Միացյալ հայերը Հոլանդիայում» միության նախագահ, «Վան» մեկօրյա դպրոցի տնօրեն Սվետա Աբրահամյանն ընտանիքի հետ հաստատվելով Նայմեխեն քաղաքում՝ որոշել են հայի ինքնությունը պահպանելու համար համայնքային գործունեություն ծավալել: Ընտանիքի անդամներով նախ ստեղծել են միությունը, իսկ հետո դպրոցը՝ այս միջոցով ոչ միայն կամուրջ գցելու Մայր Հայրենիքի հետ, այլև խթանելու Սփյուռքում ազգային արժեքների պահպանմանն ու տարածմանը:

«Հայերն այսօրի» հետ հարցազրույցում Սվետա Աբրահամյանը ներկայացնում է ծավալած  գործունեության մանրամասները:

-Տիկի՛ն Աբրահամյան, «Միացյալ հայերը Հոլանդիայում» միությունը ե՞րբ է ստեղծվել:

-Նման միություն ստեղծելու գաղափարը փոքր աղջկաս՝ Գայանե Աբրահամյանին է պատկանում: Երկու աղջիկներիցս հենց նա համաձայն չէր, որ գնանք Հայաստանից: Առ այսօր կարոտում է Հայաստանը և չի համակերպվում տեղափոխվելու մտքի հետ:

Հայապահպանությանն ուղղված աշխատանքներ կատարելու համար Գայանեն երկու երիտասարդների հետ 2001 թվականին Հոլանդիայում հիմնել է «Միացյալ հայերը Հոլանադիայում» առաջին երիտասարդական միությունը, որը հինգ տարի որպես երիտասարդական համայնք է գործել: Աղջկաս ամուսնանալուց հետո համայնքի հետ կապված բոլոր պարտականությունները ես ստանձնեցի: Մինչ այդ՝ 2001 թվականին, հիմնել էի նաև «Վան» մեկօրյա դպրոցը, որի տնօրենն եմ հանդիսանում: Այնտեղ նաև դասավանդում եմ:

Այունհետև երիտասարդական միության անվանումը փոխեցի՝ առաջարկելով պարզապես միություն կոչել, որտեղ տարիքային սահամանափակումներ չէին լինի: Այդ ժամանակ արդեն գործում էր «Ամստերդամի երիտասարդական միությունը» և մյուս երիտասարդական կառույցները:

Ծանր, բայց միևնույն ժամանակ հաճելի աշխատանքի էի կատարում՝ գիտակցելով, որ այդ ամենն իրականացնում եմ ազգային, համահայկական խնդիրները լուծելու, հայկական մշակույթը տարածելու, մատաղ սերդին հայեցի կրթություն փոխանցելու նպատակով:

Այդ ժամանակ ՀՀ սփյուռքի նախարարությունը չէր ստեղծվել, Հայաստանի հետ մեզ կապող միակ օղակը ՀՀ կրթության նախարարության Սփյուռքի վարչությունն էր:

-Փաստորեն, տարին հոբելյանական է երկու կառույցների համար: Ի՞նչ միջոցառումներ եք նախաձեռնել:

–Ճիշտ նկատեցիք: Այս տարի լրանում է միության և դպրոցի հիմնադրման 15-ամյակը: Տարին հոբելյանական ենք հայտարարել: Կազմակերպվող միջոցառումների առանցքում, իհարկե, նաև Հայաստանի Հանրապետության անկախության 25-ամյակն է:

Իմ մտահղացմամբ որոշեցինք միջոցառումների շրջանակում նաև Հայաստանն ընդգրկել և մի կարևոր նախաձեռնություն իրականացնել: Ցանկանում էի այս քայլով սփյուռքահայերի ուշադրությունը դեպի Հայաստանի հեռավոր գյուղերն ուղղել, որի բնակչության կենսամակարդակը բարձրացնելու ուղղությամբ շատ անելիքներ կան: Պետք չէ միայն Երևանի շուրջ կենտրոնանալ:

Հոկտեմբերի 7-ին ՀՀ սփյուռքի նախարարության հայապահպանության, երիտասարդ սերնդի հայեցի կրթությանն ու դաստիարակությանն ուղղված  «Քույր դպրոցներ» ծրագրի շրջանակում տեղի ունեցավ Նիդերլանդների Նայմեխեն քաղաքի «Միացյալ հայերը Հոլանդիայում» միության  «Վան» մեկօրյա և Լոռու մարզի Սվերդլով գյուղի դպրոցների քույրացման հուշագրի ստորագրման արարողությունը: ՀՀ սփյուռքի նախարարության աշխատակիցներ՝ Համահայկական ծրագրերի վարչության գիտակրթական ծրագրերի բաժնի պետ Սիրվարդ Համբարյանը և Եվրոպայի հայ համայնքների վարչության Արևմտյան  Եվրոպայի  հայ  համայնքների  հետ  կապերի  բաժնի  պետ  Նատալի Դանիելյանը   նույնպես  մասնակցում  էին  միջոցառմանը:

Միության, դպրոցի մի խումբ ծնողների և երկու հոլանդացի ընկերների կողմից Սվերդլով գյուղի դպրոցին փոխանցեցի հանգանակած 400.000 դրամը՝ դպրոցում սանհանգույց կառուցելու համար: Շինարարական աշխատանքներն այժմ ընթացքի մեջ են:

Իմ ընտանիքի կողմից մի քանի տարի առաջ գնել և Հայաստան էի տեղափոխել հայտնի մանկավարժ, հոգեբան, փիլիսոփա Մարիա Մոնտեսսորի կրթա-դաստիարակչական նյութերը, դիդակտիկ պարագաները և խաղալիքներ, որոնք նպաստում են երեխայի գրագետ զարգացմանն ու աշխարհաճանաչմանը: Այդ ամենը նվիրաբերեցինք դպրոցի նախակրթարանին, մեկ համակարգիչ էլ իմֆորմատիկայի դասարանին հանձնեցի:

Ուրախության ու հպարտության անասելի պահեր ապրեցի, երբ տեսա փոքրիկների փայլող աչքերն ու երջանիկ դեմքերը: Ծնողները չէին կարողանում նրանց տուն տանել: Հետո տեղեկացա, որ հաջորդ առավոտյան շտապել էին դպրոց՝ շարունակելու խաղալ նոր խաղալիքներով:

Հիշողություններն ու հույզերն ինձ ամեն անգամ այդ դպրոց են տանում, քանի որ այնտես դասվանդել եմ ես: Զգացումներին տեղի տալով «Վան» դպրոցի 2016-2017 թթ. ուս. տարվա առաջին ժողովին ուսուցիչներին ու ծնողներին Սվերդլովի դպրոցի հետ քույրանալու առաջարկ արեցի, որը նրանք սիրով  ընդունեցին:

Սա երկրորդ դպրոցն է, որի հետ քույրացել է մեր դպրոցը: Առաջինը Երևանի Վազգեն Առաջինի անվան 168 դպրոցն էր, որի հետ քույրացման հուշագիրը ամիսներ առաջ ստորագրեցինք:

– Եթե ամփոփելու լինենք տասնհինգ տարվա ձեռքբերումները, ապա որո՞նք կառանձնացնեք:

-Ինձ համար բոլոր ձեռքբերումներներն ու հաղթանակները կարևոր ու հատկանշական են: Աշխատանքային բեղուն տասնհինգ տարիների ընթացքում Հոլանդիայում հասցրել ենք մեծ ճանաչում ձեռք բերել: Մենք ինքնուրույն գործող կառույց ենք, բայց, իհարկե, սատարում ենք այնտեղ գործող միակ կուսակցությանը՝ ՀՅԴ-ին:

Ձեռքբերումներից մեկն էլ այն է, որ մեզ արդեն տասնհինգ տարի Նայմեխենի քաղաքապետարանն իրենց մշակութային կենտրոններում անվճար հիմունքներով տարածք են տրամադրում՝ մշտապես մեծահոգություն ցուցաբերելով մեր հանդեպ: Քաղաքապետարանում շատ լավ գիտեն, որ մեր գործունեության հիմքում հայապահպանությունը և Մայրենիի պահպանումն է:

Կարծում եմ՝ կարևոր նվաճում է՝ իբրև դպրոցի տնօրեն և միության ղեկավար տեսնել ծնողների համախմբվածությունը, որոնք սիրով մասնակցություն են ունենում համայնքում տեղի ունեցող միջոցառումներին և օգնում տարաբնույթ հարցերում:

Ժրաջան ծնողների հետ միասին ստեղծեցինք նաև «Կարոտ» պարախումբը, որի անդամները համերգային շրջագայություններով պարբերաբար Հայաստան են գալիս:

Ի դեպ, ծնողների համար, ըստ նախասիրությունների, գործում են ձեռագործի, կերպարվեստի, երգ-երաժշտության և այլ խմբակներ:

– Այժմ կխնդրեի, որ առավել մանրամասն ներկայացնեք «Վան» կիրակնօրյա դպրոցը:

-Միության հետ զուգընթաց է ստեղծվել դպրոցը: Աշակերտները մեծ ակտիվությամբ են հաճախում դասերին՝ ձգտելով ամեն կերպ Մայրենին սովորել: Դպրոցն ունի 20 աշակերտ: Նրանցից 6-ը՝ 4-6 տարեկան, սովորում են նախակրթարանի ծրագրով:

Վեց տարեկանից հետո սկսում են սովորել տառաճանաչություն ու շարունակում ամբողջ տարրական դպրոցի ծրագիրը: Դպրոցում դասավանդվում է հայոց լեզու, հայ ժողովրդի պատմություն, աշխարհագրություն, երգ-երաժշտություն, կերպարվեստ:

Դասագրքերը ստանում ենք ՀՀ սփյուռքի նախարարությունից: Մեծ շուքով նշում ենք եկեղեցական, պետական և ազգային տոները, որից աշակերտները շատ են ոգևորվում: Եկեղեցական տոները նշում ենք Ալմելոյի հայկական եկեղեցում, քանի որ մեր տարածաշրջանում եկեղեցի չի գործում:

-Որքան նկատելի է, մշտական կապի մեջ եք գտնվում ՀՀ սփյուռքի նախարարության հետ: Ե՞րբ է ձևավորվել համագործակցությունը:

-ՀՀ սփյուռքի նախարարության ստեղծումից ի վեր ակտիվ կապի մեջ ենք եղել, մասնակցել նախարարության կողմից իրականացվող տարբեր ծրագրերի, մրցանակաբաշխություններին հաղթող ճանաչվել, արդեն ավարտած աշակերտներին էլ պարբերաբար ուղարկում ենք մասնակցելու «Արի տուն» ծրագրին: Միշտ զգում ենք ՀՀ սփյուռքի նախարարության սրտացավ վերաբերմունքը մեր նկատմամբ:

 Նախարար Հրանուշ Հակոբյանը Սփյուռքում  Մայրենիի անաղարտության պահպանման գործում  ունեցած  ներդրման և  Հայաստան-Սփյուռք գործակցության  զարգացմանը  նշանակալի ծառայություններ մատուցելու  համար ինձ «Մայրենիի դեսպան» մեդալով է պարգևատրել, ինչպես նաև հոբելյանի առիթով շնորհավորական նամակ հղել, որի համար շատ շնորհակալ ենք: Վստահաբար կարող եմ ասել, որ ՀՀ սփյուռքի նախարարության հետ դեռևս երկար տարիներ բարիդրացիական հարաբերությունների հիմքի վրա կշարունակենք համագործակցությունը՝ ի նպաստ Հայաստան-Սփյուռք կապերի ամրապնդման:

Գևորգ  Չիչյան