«Ես հիմա  քմծիծաղով  եմ տեղեկանում   «քաղքենի» աշխարհի  խնդիրներին  ու  ձգտումներին,  երբ սահմանին  այնքան մոտ  եմ  ապրում»:        Ընթերցում եմ փոքրահասակ, բյուրեղյա մաքրությունն իր հոգում կրող, մի անսովոր հեզիկ կերպարի մեջ ամփոփված իմ 11-րդ դասարան  փոխադրված  աշակերտուհու օրեր  առաջ  գրված  տողերը: Սա մարտահրավե՞ր էր` ուղղված ամբողջ աշխարհին, թե՞ արցախդստեր հոգում ծնված հպարտության զգացումն էր թև առել` գիտակցելով, որ սահմանին այնքան մոտ ապրողին քաջություն է պետք և միահամուռ աղոթք:

Վերջին օրերի ցավալի իրադարձությունների հետ կապված` փորձել էի տարբեր դասարաններում իմ առջև նստած աշակերտների արձագանքները լսել: «Սահմանի մոտ», միանգամից ծնվել էր վերնագիրը:

Եվ ահա նորից ու նորից թերթում եմ տետրերը… Գիտեի, որ շատ տխուր, այդպես ցավոտ էլ պիտի ծնվեին մտքերը…

Շարունակում եմ ընթերցել աշխարհի խնդիրներին քմծիծաղով տեղեկացող իմ աշակերտուհու`  Սեդա  Գրիգորյանի   հուզումնառատ տողերը. «Սահմանին այսքան մոտ ապրելով` մենք ուրիշ ենք դառնում: Մեր կենդանի պատվար լինելու գիտակցումը վախի հետ նաև հպարտության գիտակցում է ծնում: Մենք ավելի ենք արժևորում մեր ամեն մի խաղաղ լուսաբացը և հասկանում, թե մեզ շրջապատող օդի պես որքան կարևոր է խաղաղությունը: Բոլորիս տեսանելի է, որ փոքրիկ քաղաքիս ամենօրյա աղմուկը  երբեմն անընդմեջ աշխուժանում է,  շիկանում: Շտապօգնության մեքենաները արագ երթևեկում են այս ու այն կողմ:  Ուրեմն ինչ–որ տեղ, ինչ–որ բան այն չէ…Բարձրահասակ շենքի մեր պատշգամբից լարումով հետևում եմ հիվանդանոցի մոտ հանգրվանած այդ մեքենաներին:  Հիմա էլ սպիտակ խալաթներով բժիշկներն ու քույրերն են շփոթված դեսուդեն վազվզում:  Պարզ է` վիրավորներ ունենք: Այդ պահին ցաքուցրիվ մտքերս միահամուռ աղոթք են դառնում` տե՛ր Աստված, պահպանի՛ր մեր զինվորներին:  Ամեն զինվորի կորստի հետ խավարում է մեր հոգու մի մասը: Մեկիկ–մեկիկ հանգչող մոմի պես ամեն կորստի հետ խավարում է նաև մեր կյանքը»:
Ընդհատում եմ ընթերցումս, սիրտս ճաք է տալիս ցավից, մտքերս նորից սավառնում են դեպի հեռուները: Տեսնես` աշխարհի մարդիկ գիտե՞ն, որ հայի համար կյանքը հավերժական տոն չէ:  Սա սահմանն է, իսկ սահմանի մոտ մեզ համար մահվան խորհուրդը բեկվում է հավերժության ու   անմահության հաղթանակով և առ Աստված ուղղված մեր աղոթք-մրմունջներով:

Հայերն այսօր           

Նատաշա Պողոսյան

Արցախի վաստակավոր մանկավարժ,

Մարտակերտի Վլադիմիր Բալայանի անվան միջնակարգ

դպրոցի 
հայոց լեզվի և գրականության   ուսուցչուհի