Լույս է տեսել «Կամուրջ» տարեգրքի՝ Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելիցին նվիրված հատորը
![](https://old.hayernaysor.am/wp-content/uploads/2015/05/0327-300x225.jpg)
Ահա այսպիսին է վիրահայոց հնամյա գրական-մշակութային «Կամուրջ» տարեգրքի նորածին հատորը՝ Կամուրջի հատուկ թողարկման հատորը (ծննդյան վայրը՝ Թբիլիսի, թվականը՝ 2015, օրը՝ մայիսի 26, «Կամուրջ», «Մերանի»)նվիրված 1915-ի հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելիցին ՝որպես խոնարհում միլիոն ու կես նահատակների սուրբ հիշատակին…
..Ահա արդեն երկրորդ անգամ է Կամուրջը իր խոնարհումը բերում նահատակների հիշատակին : Առաջին անգամ 2006-2007 թվականների միացյալ հատորով…424 էջ)..Այն ժամանակ չկար 100-ամյակի համազգային նշում, բայց «Կամուրջ»-ի նույն սիրտը, ինչ այսօր է, էլի կար…Ու լուռ, սուսուփուս, առանց ոչ մի գովազդի այն տպագրվեց…Ի դեպ թբիիսահության մեջ՝ ցեղասպանությանը առանձին գրքով առաջին բացահայտ նվիրումը… Դարձյալ վրացի հեղինակների հետ մասին..
….Ես ուզում էի այս անգամ գոնե մի քիչ երկար գրել, բաց զգում եմ, որ էլի չի ստացվում… Որովհետև ես չեմ կարող դավաճանել իմ սկզբունքներին… Ու, մանավանդ գրավոր, շատ խոսել, այն դեպքում, երբ խոսքը վերաբերվում է համազգային վիթխարի ցավի ու պահանջի… Երբ բոլորն են գլուխ խոնարհում…
..Եվ այնուամենայնիվ չեմ կարող չասել, որ ծավալուն գրքերի ու պարբերականների ծնունդը սփյուռքում, մայր հայրենիքի սահմաններից դուրս ուրիշ տքնանք ու նվիրում է, ուրիշ ցնծալից տառապանք…
….Կարճ կապեմ. 344 էջ է ամփոփում այս հատորը: Նյութերի 95 տոկոսը՝ ցեղասպանության թեմայով… 21 խորագրի ներքո( կնշեմ այլ առիթով) են այս նյութերը ներկայացված, երեք ֆոնային էջերով, որ ներկաայցնում են ցեղասպանությանը նախորդող ու հետագա օրերի լուսանկարներ ՝կից Ռուբեն Սևակի, Չարենցի, Շիրազի, Խաչիկ Դաշտենցի, Մուշեղ Գալշոյանի, իմ (չեմ նշել անունս) ստեղծագործություններից հատվածներով..
Տարեգիրքը սկսվում է իմ խմբագրականով… Այնուհետև ավանդական ու նոր խորագրերն են…80 հեղինակ ներկայացնող…Գիրքն ավարտվում է «Կոտորածից մինչև վերհառնում» խորագրի նյութերով, որոնք վերցված են երկու ամիս առաջ Թբիլիսիի Սբ. Էջմիածին եկեղեցուն կից գործող «Հայարտանը» ներկայացված ցուցահանդեսի (ցեղասպանությանից փրկված, Վրաստանում ապրող հայորդաց պատմություններն են) նյութերից (հեղինակ Սերգեյ Ֆիդանյան) և 1914-1918 թվականներին վրացական մամուլից հատվածների ներկայացմաբ (վրացերեն):
Ուզում եմ շնորհակալություն հայտնել գրքի հրատարակչական խմբին՝ խմբագրական խորհրդին՝ Գայանե Բոստանջյանին, Անրի Գրիգորյանին, Ավիկ Դերենցին, Մաղվալա Գոնաշվիլուն, Արտակ Ոսկանանին..Եվ հատկապես՝ առաջին երեքին՝ Գայանեին, Անրիին, Ավիկ Դերենցին..
….Ուզում եմ շնորհակալություն հայտնել համակարգչային ձևավորման հեղինակ Տիգրան Սիրադեղյանին՝ դժվարին աշխատանքի ու իմ պահանջկոտությանը դիմանալու համար…
Ուզում եմ շնորհակալություն հայտնել Սփյուռքի նախարարությանը՝ ի դեմս նախարար Հրանուշ Հակոբյանի և դարձյալ ու կրկին իմ շատ սիրելի Ավիկ Դերենցին՝ նյութական մեծ աջակցության համար..
Լիզայիս եմ ուզում հայտնել շնորհակալություն ու Մարինայիս նաև մուտքագրային ու սրբագրական աշխատանքների համար…
Վալերի Հունանյանցին եմ ուզում շնորհակալություն հայտնել լուսանկարների, կազմի ձևավորման հաամր ու նաև իմ շատ սիրելի «Զանգակ» հրատարկչությանը՝ ի դեմ տնօրեն Էմին Մկրտչյանի , գեղարվեստական խմբագիր Արա Բաղդասարյանի ու ձևավորող Գոհար Գրիգորյանի , աջակցելու համար շապիկի ձևավորման աշխատանքներին..
Ֆոնային էջերի ձևավորմանն աջակցելու համար՝ Վիտալի Ասրիևին…
Մեկ առ մեկ բոլոր հեղինականերին եմ հայտնում խորին շնորհակալությունս…Դուք եք առաջինն անցնում այս բարի Կամրջի վրայով…Դուք, սիրելի վիրահայ հեղինակներ, դուք, Մայր հայրենիքում ու սփյուռքում ապրող հեղինակներ…Հպարտ եմ, ուրախ եմ, որ «Կամուրջ»-ի էջերից մի անգամ ևս հայ ընթերցողի հետ են խոսում Ռուբեն Հովսեփյանը, Դավիթ Մուրադյանը, Դավիթ Հովհաննեսը, Վարուժան Ոսկանյանը, Սոնա Վանը, Խաչիկ Մանուկյանը, Էդվարդ Միլիտոնյանը,, Սամվել Խալաթյանը, Ռոլանդ Շառոյանը, Դավիթ Գյուրջինյանը,Գևորգ Էմին Տերյանը, Երան Գույումճյանը, Անի Տեր-Գուլանյանը, Գոհար Գալստյանը, Նաիրա Սիմոնյանը…Վրեժ Սարուխանանը, Ռուզան Մահտեսյանը, Ռուզան Հովասափյանը. Հովսեփ Նաբանդյանը, Թավրեն, Դավիթ Ասատրյանը…Հրանտ Սարաֆյանը………Հրաչյա Բայրամյանը, Գագիկ Դավթյանը՝ վրացերենից իրենց թարգմանություններով՝ (Մուխրան Մաճավարիանի, Անա Կալանդաձե, Վախտանգ Խարչիլավա, Ջանսուղ Չարկվիանի, Մաղվալա Գոնաշվիլի)…Արտակ Հերիքյանը՝ Էդուարդո Սանգվինետտիից իր թարգմանություններով.. Խոնարհվում եմ նրանց հիշատակների առջև, ովքեր մեզ հետ չեն այլևս, բայց կա՛ն այս կամուրջի վրա՝ դեռևս իրենց կենդանության օրերիգ՝ Վահագն Դավթյանի, Մետաքսեի, Օքրո Օքրոյանի…
Շնորհակալություն Մանանա Գորգիշվիլուն, տպարանին՝ Գիվի Խարաուլիին, Գոգային, Թամունային ..իմ հին ընկեր, արհեստավարժ հրատարկիչ ու գործընկեր Էրիկ Ախսախալյանին, ում ձեռքով են անցել Կամուրջի՝ մինչև 2002 թվականի բոլոր համարները՝ 1975 ից սկսած իմ հետ միասին…
Դասական էջերի եղեռնազոհ հեղինակների համար եմ ողբում՝ Ռուբեն Սևակի, Գրիգոր Զոհրապի, Վարուժանի, Սիամանթոյի…
Անհնար է բոլորին նշել..Առանց այն էլ երկարացրի…
Շնորհակալություն եմ ուզում հայտնել և «Վրաստան» թերթի խմբագիր Վան Բայբուրթյանին՝ Կամուրջի ու նաև թարգմանական գրքերիս վրա լարված աշխարտանքներիս ընթացքում «Վրաստան» թերթին քիչ հաղորդակցվելս հանդուրժելու համար…
Եվ…. Որ հենց սկզբից պիտի ասվի ու նաև վերջում ՝ Փառքդ շատ, Տե՛ր, Աս ամենի համար, ամեն ինչի համար…
Չգիտեմ, գուց և մոռացա ինչ-որ բան..Բայց դա չէ կարևորը.. Դեռ երևի շնորհանդես էլ կլինի Էլի կխոսվի այս մասին…Այս պահին անհնար է ավելին ասել.. Ես իրոք, շատ եմ հոգնած…»
Կրկին անգամ շնորհակալություն ձեզ հայ վրացի, ռուս…հեղինականեր ..այս խոնարհումի, այս նվիրումի համար…
ԱՆԱՀԻՏ Բոստանջյան.
29 մայիսի, 2015 Թբիլիսի