Կազմակերպութեամբ Հայկազեան համալսարանի Հայկական սփիւռքի ուսումնասիրութեան կեդրոնին, երէկ` չորեքշաբթի, 14 մայիս 2014-ի երեկոյեան ժամը 6:00-ին, պաշտօնական բացումը կատարուեցաւ «Լիբանանի հայերը» (Բ.) նիւթով գիտաժողովին:

Ներկայութեամբ պետական, քաղաքական, ակադեմական, միութենական անձնաւորութիւններու եւ երիտասարդ համալսարանականներու կայացած այս ձեռնարկին բացումը կատարեց Հայկական սփիւռքի ուսումնասիրութեան կեդրոնի տնօրէն դոկտ. Անդրանիկ Տագէսեան, որ անդրադարձաւ գիտաժողովի ընդհանուր նիւթին` Լիբանանի հայերը` նշելով, որ ասիկա այս ծիրին մէջ կազմակերպուած գիտաժողովներու շարքին երկրորդն է: Դոկտ. Տագէսեան դիտել տուաւ, որ Հայկական սփիւռքի ուսումնասիրութեան կեդրոնի առաքելութեան գլխաւոր նպատակներէն է պրպտել ու պարզել Լիբանանի հայութեան ապրած դառն ու խանդ օրերու յուշերն ու նախորդներու կտակած աւանդին իմաստը:

Դոկտ. Անդրանիկ Տագէսեան

Վեր. դոկտ. Փոլ Հայտոսթեան

Դոկտ. Տագէսեան շնորհակալութիւն յայտնեց օրուան հիւր բանախօս փրոֆ. Ռիչըրտ Յովհաննէսեանին եւ ներկայացուց անոր կենսագրականն ու գործերը եւ իրագործումները:

Այս առիթով նաեւ իր ողջոյնի խօսքը փոխանցեց Հայկազեան համալսարանի նախագահ վեր. դոկտ. Փոլ Հայտոսթեան, որ բարձր գնահատեց Հայկական սփիւռքի ուսումնասիրութեան կեդրոնի դերը` յայտնաբերելու եւ հանրութեան ներկայացնելու լիբանանահայութեան կենսական դերը Լիբանանի ու առհասարակ սփիւռքի մէջ:

Հայկազեանի նախագահը բարձր գնահատեց լիբանանահայութեան դերը Լիբանանի, Միջին Արեւելքի, սփիւռքահայութեան ու առհասարակ հայութեան յետեղեռնեան պատմութեան կերտումին մէջ:

Ապա խօսք առաւ ամերիկահայ պատմագէտ, ակադեմական փրոֆ. դոկտ. Ռիչըրտ Յովհաննէսեան, որ նախ հայերէնով, ապա անգլերէնով յիշեց եւ յիշեցուց լիբանանահայութեան, յատկապէս Պէյրութի հայերու 1950-ական թուականներու երանելի օրերը: «Ես հոս շատ անյարմար կը զգամ ինքզինքս, քանի մասնագէտ չեմ այս գաղութի պատմութեան, սակայն այս գաղութը ինծի տուաւ ինքնագիտակցութիւն, ձեւաւորեց ինքնագիտակցութիւնս», ընդգծեց փրոֆ. Յովհաննէսեան:

Փրոֆ. Ռիչըրտ Յովհաննէսեան

Ապա ան սահիկներու օգնութեամբ ցոյց տուաւ բոլոր այն վայրերն ու կեդրոնները, ուր ան գտնուած էր իր Լիբանան կեցութեան ընթացքին:

Ան խօսեցաւ իր մանկութեան, պատանեկութեան ու առհասարակ իր կազմաւորման գլխաւոր հանգրուաններուն եւ յատկապէս իր կեանքին վրայ մեծ ազդեցութիւն ունեցած Սիմոն Վրացեանին մասին:

Ծագումով խարբերդցի, ամերիկածին փրոֆ. Յովհաննէսեան, Եղեռնէն ճողոպրած իր հօր յիշատակը յարգելով հանդերձ հայերէն չէր գիտեր: Ու երբ ան Վրացեանի թելադրանքին անսալով Պէյրութ կը ժամանէ հայերէն սորվելու, խորապէս կ՛ազդուի Պէյրութի հայաբնակ թաղերու իր տպաւորութենէն, հայախօս փոքրիկ աղջնակներէն, երբ Ամերիկայի մէջ հայկական ոչ մէկ դպրոց կար, իսկ հայախօս` հազուադէպօրէն:

Մերթ հայերէնով, մերթ անգլերէնով իր ցուցադրած սահիկներու պատկերները բացատրելով, ան վերյիշեց 1950-ական թուականները` ներկաները փոխադրելով լիբանանահայ գաղութի կազմաւորման ամէնէն փայլուն հանգրուանի օրերու մթնոլորտը: Ան յիշեց օրինակ Լիբանանի կրօնական ու մշակութային կեանքին մէջ շահեկան ներդրում ունեցած Զմմառու վանքը: Ցոյց տուաւ զանազան դէմքեր ու պատկերներ` Պէյրութի «Նշան Փալանճեան» ճեմարանի հայաշունչ պարտէզէն, աւարտական հանդէսէն, տնօրէն Վրացեանի, տիկին Գոհարի, Մուշեղ Իշխանի, անգլերէնի դասատու «Սըր»-ի եւ շատ ու շատ դէմքեր: Ան նաեւ ցոյց տուաւ պատկերներ` Պոլոնիայէն, Անթիլիասի նարնջենիներէն, Էշրեֆիէի Հայ կաթողիկէ պատրիարքարանէն, Սրբոց Քառասնից Մանկանց, Ս. Աստուածածին եւ Ս. Յակոբ եկեղեցիներէն եւ այլն:

aztagdaily.com