1992 թվականի նոյեմբերի 17-ի որոշմամբ՝  Լեռնային Ղարաբաղի հանրապետության գերագույն խորհուրդը  ընդունեց հանրապետության խորհրդանիշերը՝ դրոշը, զինանշանն ու օրհներգը: Պետական զինանշանը ԼՂՀ պետական ինքնիշխանության, նրա տարածքում ապրող ժողովուրդների պետական միասնության, կառուցվող ազատ, իրավական պետության խորհրդանիշն է:  Զինանշանի հեղինակը նկարիչ  Լավրենտ Ղալայանն է:

Արցախի զինանշանը բնութագրում է արցախցու անկախ ու հպարտ ոգին, նրա ստեղծարար աշխատանքն ու  բնավորությունը: Զինանշանի ստեղծման ճանապարհը երկար ու պրպտուն է եղել: Լավրենտ Ղալայանը խորապես ուսունասիրել է Հայոց պատմությունը, փորձել գտնել տարրեր, որոնք զուտ տեղային են ու բնորոշում է Արցախ աշխարհը: Վերջնական լուծումը տեսել  արծվի մեջ, արծիվն ուժ է և անպարտելի: Զինանշանի կենտրոնում պատկերված է փռված թևերով արծիվը:

Զինանշանն իր գաղտնիքներն ունի: Արծվի տարածված թևեի եզրերը վերածվում են զարդաքանդակի: Ըստ  Ղալայանի դրանք հայերենի 6 ձայնավորներն են, իսկ փռված թևերի ստորին հատվածն այլ բան է հուշում. «Թվում է, թե փետուրներ են, բայց դրանք սրեր են: Այստեղ ես օգտագործոլ եմ նաև Գևորգ Էմինի  մտքերը՝ 36 հոգանոց գունդը ազգիս պաշտպանեց: Խոսքը հայոց գրերի մասին է»:

Արծվի ճիշտ գլխավերևում Արատաշեսյան հարստության՝ Տիգրան Մեծի թագն է,  որ խորհրդանշում է իր հավերժությունը, թագը  մնայուն է,  կրողները՝ սերունդներն են անցողիկ:  Արծվի մագիլների տակ ղարաբաղյան թութն է, խաղողը, ցորենի հասկերը: Լավրենտ Ղալայանը  զինանշանի այս հատվածին երկակի իմաստ է հաղորդել. «Կարծես թե նրանք տակից արծվին են պահում, արծիվն էլ  մագիլներով՝ իրենց»:  Սա միասնության գաղափարն է:

Աջ և ձախ կողմում պատկերված ցորենի հասկերը առատության, հյուրասիրության խորհուդն ունի, յուրաքանչյուր հասկ բաղկացած է 13 հատիկից, մեկն ուղղորդող, մյուսները՝ զույգ:  «12-ը տարվա ամիսներն են, ես աղոթում եմ աստծուն, որ մեզ տարին բոլոր հաց պարգևի, և մենք էլ կարողանանք  դրանից բաժին հանել մյուսներին», — ասում է  Լավրենտ Ղալայանը և նշում, որ  սա հայ ազգի ամբողջական նկարագիրն է, սակայն պետք էր այնպիսի դետալներ տեղադրել, որը հաստատելու էր Լեռնային Ղարաբաղի ինքնությունը և գտել լուծումը՝ արծվի կենտրոնում՝ վահանի վրա պատկերել  այն, ինչը բնորոշ է Արցախին՝ Քիրս լեռը, Տատիկն ու պապիկը, դրոշը:

Այս ամենը եզրագծվում է դեղին ժապավենով՝ Լեռնային Ղարաբաղի հանրապետություն և Արցախ մակագրությամբ, որի ներսում շողացող արևն է:  Զինանշանը վերծանելիս Լավրենտ Ղալայանի դեմքից  չհեռացավ ժպիտն ու  աչքերի փայլը: Նա մտովի վերադարձել էր 1991 թվական, ազգային զարթոնքի տարիներ, որը սկիզբ դրեց մեր երկրի անկախությանը: Խոստովանեց՝ իր ականջներում կարծես հնչում է սիմֆոնիկ երաժշտությունը, իսկ լեզուն արտաբերում է տերյանական խոսքերը՝ Բաբելոնն է եղել մեր ախոյանը, տես՝ անհետ կորել, անցել է չար մշուշի պես:

Ասորիքն է եղել մեր թշնամին,  ահա՝ դաշտը է տեղը և չկա քար-քարի վրա: Ամրակուռ է մեր հոգին դարերի զավակ,  շատ է տեսել մեր սիրտը ավեր ու կրակ: Շնորհավոր տոնդ՝ Արցախ:

Աղբյուրը՝ armradio.am