Այսօր Վազգէն Առաջին Ամենային Հայոց կաթողիկոսի յիշատակի օրն է. 1994 թ. Օգոստոս 18-ին, Հինգշաբթի օրը, առաւօտեան ժամը 07.15-ին, Երեւանի հայրապետական իր առանձնատան մէջ, 86-ամեայ տարիքին, երկարատեւ ու ծանր հիւանդութենէ յետոյ, վախճանած է Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Վազգէն Առաջին Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսը: Այս մասին կը հաղորդէ Panorama.am-ը։

Վազգէն Առաջինը (Լեւոն-Կարապետ Աբրահամի Պալճեան) ծնած է 1908թ. Հոկտեմբեր 3-ին Պուխարեստ: 1937թ. աւարտած է Պուխարեստի պետական համալսարանը: 1943թ. ստացած է վարդապետի կոչում, 1951թ. օծուած է եպիսկոպոս: 1929-43թթ. դասաւանդած է Պուխարեստի հայկական դպրոցներուն մէջ, եղած է հայ ռազմագերիներուն օգնող կոմիտէի (1942–44 թթ.) կազմէն: 1943 թ-ի Սեպտեմբերին ռումանահայ թեմական խորհուրդի որոշումով մեկնած է Աթէնք, ուր Սբ Կարապետ եկեղեցւոյ մէջ ձեռնադրուած է կուսակրօն քահանայ: Նոյն թուականի Նոյեմբերին ընտրուած է Ռումանիոյ հայոց թեմի առաջնորդական տեղապահ, ապա` թեմի առաջնորդ (1947–55 թթ.): 1948 թ-ի Մայիս 23-ին, Սբ Էջմիածինի Մայր Տաճարին մէջ, Ամենայն հայոց կաթողիկոս Գէորգ Զ. Չորեքչեան զինք օծած է ծայրագոյն վարդապետ, 1951 թ-ի Մայիսին` եպիսկոպոս: 1954 թ-ի Դեկտեմբեր 31-ին ստանձնած է նաեւ Պուլկարիոյ հայոց թեմի առաջնորդի պարտականութիւնները: 1955 թ-ին ընտրուած է Ամենայն հայոց կաթողիկոս:

«ԶԱստուած փնտռելու ճամբին ես գտայ Ս. Էջմիածինը եւ իմ Հայրենիքը, եւ խոնարհուեցի ճակատագրին առջեւ» (ՎԱԶԳԷՆ Ա)

Մեծ է Վազգէն Ա-ի աւանդը Հայ եկեղեցւոյ միասնութեան հաստատման, միջեկեղեցական յարաբերութիւններու ընդլայնման ասպարէզին մէջ: Ամենայն հայոց կաթողիկոս ընտրուելէն ետք՝ Սփիւռքի համախմբուածութիւնը զօրացնելու եւ հայրենիքի հետ կապերը ամրապնդելու նպատակով՝ շուրջ 30 հովուապետական այցելութիւն կատարած է Հայ եկեղեցւոյ թեմեր, միջեկեղեցական ծիրէն ներս հանդիպումներ ունեցած քոյր եկեղեցիներու հովուապետներու հետ, արտերկրի մէջ ներկայացուցած է Հայ եկեղեցին ու հայ ժողովուրդը:

Վեհափառ հայրապետի շնորհիւ փրկուած ու Երեւանի Մատենադարանին յանձնուած են Վեհափառի եւ Վեհամօր անուններով կնքուած երկու Աւետարանները, Թորոս Ռոսլինի ծաղկած Զէյթունի Աւետարանը եւ Մալաթիայի Աւետարանը, Թովմա Արծրունիի «Պատմութիւն Արծրունեաց տան» աշխատութեան պահպանուած միակ ձեռագիր օրինակը եւ բազմաթիւ այլ ձեռագիրներ, արժէքաւոր վաւերագրեր:

1988թ. Փետրուար 25-ին Արցախը Հայաստանի հետ վերամիաւորելու հարցով դիմած է ԽՍՀՄ նախագահ Մ. Գորբաչովին, Արցախեան շարժման ընթացքին  խորհրդային եւ միջազգային ամենաբարձր ատեաններու մէջ լսելի դարձուցած է  արցախահայութեան ձայնը:

Հայրապետական առանձին տնօրինութեամբ վերահաստատած է Հայ եկեղեցւոյ  Արցախի թեմը (1989թ.), ձեռնարկած Արցախի շարք մը եկեղեցիներու եւ վանքերու վերաբացումն ու վերանորոգումը: Վազգէն Ա. Կաթողիկոսը ծաւալած է եկեղեցաշին-վերականգնողական մեծ աշխատանք:

Վերանորոգուած են Մայր տաճարը, Էջմիածինի Սբ. Հռիփսիմէ, Սբ. Գայիանէ, Սբ. Շողակաթ վանքերը, Գեղարդաւանքը, Խոր Վիրապի վանքը, Օշականի Սբ. Մեսրոպ Մաշտոց, Երեւանի Սբ. Սարգիս, Սբ. Զօրաւոր, Սբ. Յովհաննէս, Մոսկուայի, Դոնի Ռոստովի եւ Արմաւիրի եկեղեցիները: Մայրավանքի շրջակայքին կառուցուած են Նահատակաց յուշարձանը, Խրիմեան Հայրիկին նուիրուած աղբիւր-կոթողը, Գալուստ Կիւլպենկեան վանատունը, Ալեք եւ Մարի Մանուկեան գանձատունը:

Պարգեւատրուած է ԽՍՀՄ Ժողովուրդներու բարեկամութեան, Պատուոյ նշան, Ռումանիոյ Հանրապետութեան աստղ շքանշաններով, Խաղաղութեան համաշխարհային խորհուրդի Ժոլիո-Կիւրիի անուան եւ Խաղաղութեան պաշտպանութեան խորհրդային կոմիտէի ոսկէ մետալներով:

Վազգէն Ա-ի անունով կը կոչուին Վանաձորի թիւ 1 միջնակարգ դպրոցը եւ Սեւանի հոգեւոր դպրանոցը: 1994թ.-ին անոր շնորհուած է ՀՀ ազգային հերոսի կոչում: Պարգեւատրուած է ՀՀ բարձրագոյն Հայրենիքի շքանշանով: