Իւրաքանչիւր մշակոյթ ունի ապագայ, եթէ կ’ապրի եւ անընդհատ կը շնչէ, եւ ունի միջազգային հետաքրքրութիւն, եթէ համամարդկային  արժէք է: Հայկական երաժշտութիւնը խորունկ է եւ համամարդկային, եւ կրնայ հանդիսանալ հինաւուրց քաղաքակրթութիւններու ընկալման կարեւոր բանալիներէն մէկը:

Վերջերս հայութեան համար կարեւոր իրադարձութիւններէն մէկը աշխարհի ամենահեղինակաւոր ընկերութիւններէն մէկուն` Գերմանական ECMrecords-ի կողմէ հրատարակուած «Կոմիտաս» ձայնասկաւառակը` իր  30  էջնոց  բազմաբովանդակ տեղեկատուութեամբ  եւ  լուսանկարներով:  Ձայնասկաւառակի մեկնաբանութիւնը գրուած է երգահան Տիգրան Մանսուրեանի եւ Լեւոն Իսգէնեանի կողմէ:

Ձայնասկաւառակը  հրաշալի  հնարաւորութիւն  եւ  առիթ  է Կոմիտասի  երաժշտութիւնը Արեւմուտքի մէջ  բացայայտելու եւ տարածելու համար: Այն կրնայ ըլլալ ամբողջ հայութեան համար հայ երաժշտութեան գիտակից ծանօթացումն ու երիտասարդ սերունդին հպարտութեամբ դաստիարակելու հիմքերէն մէկը:

Սա մինչեւ օրս միջազգային  ամենամեծ  ու  լայն  անդրադարձներէն մէկն է Կոմիտասի  երաժշտութեան: Հարկ է նշել, որ ECMrecords-ը,  ըլլալով  աշխարհի մէջ  շատ  յայտնի  եւ  մեծ  հեղինակութիւն ունեցող ընկերութիւն, կ’օգտագործէ աշխարհով մէկ ունեցած  իր բոլոր լծակները` նպաստելով իր հրատարակած ծրագիրներու ճանաչելիութեան: Այն  նաեւ կ’ապահովէ  զանգուածային  լրատուամիջոցներու  ու  երաժշտական  փառատօններու  անդրադարձը:

Ձայնասկաւառակին մէջ տեղ  գտած են Արեւմտեան եւ Արեւելեան Հայաստանի տարածքներուն մէջ գրի առնուած եւ, քանի մը հազար տարուան ընթացքին ստեղծուած հայկական խմբապարերու երաժշտութիւնները, ինչպէս օրինակ`«Կարնոյ ետ ու առաջը», «Կարնոյ շորորը», «Մշոյ շորորը», Կանացի մենապարերը, Մանկական նուագները, օրօրոցային, ժողովրդական եւ հոգեւոր երգերու կատարումներ: Բոլոր ստեղծագործութիւնները գործիքաւորուած են հայկական նուագարաններով`տուտուկ, փող, թառ, դափ, քամանչա, թմբուկ, զուռնայ, բուրվառ, զանգ եւ այլն:

Կոմիտասի ստեղծագործութիւններու գործիքաւորումները կատարած է համոյթի  գեղարուեստական  ղեկավար Լեւոն Իսգէնեան`որպէս գործերու սկզբնաղբիւր  օգտագործելով  այն  ժողովրդական  նուագարանները,  որոնց  մասին  որպէս կատարողական ոճ եւ սկզբնաղբիւր  իւրաքանչիւր  ստեղծագործութեան  վրայ  նշած է Կոմիտասը`թառ, տուտուկ, փող, դափ, թմբուկ, զուռնայ եւ այլն:

Շատ կարճ ժամանակահատուածի մէջ ձայնասկաւառակը արժանացած է միջազգային` ներառեալ եւրոպական, ամերիկեան, ճափոնական լրատուամիջոցներու բարձր գնահատականին` բնութագրուելով հետեւեալ կերպ. «Համոյթը նոր շունչ կու տայ հայկական երաժշտութեան, որ հաւաքագրուած է 20-րդ դարաշրջանի սկիզբը, սա երաժշտական հնագիտական եւ վերականգնման աշխատանք է»:

Անգլիական “Songlines magazine”-ի կողմէ ձայնասկաւառակը դասուած է 2015 թուականի տաս լաւագոյն ձայնասկաւառակներու շարքին:

Այն արդէն հասանելի է աշխարհի գրեթէ բոլոր երկիրներու ձայնասկաւառակներու վաճառակէտերուն մէջ, ինչպէս նաեւ առցանց վաճառակէտերուն:

ECM 2451

Komitas -The Gurdjieff Ensemble- levon Eskenian

Կարճամեթրաժ  տեսահոլովակ «Կոմիտաս» ձայնասկաւառակի մասին.

Կարճամեթրաժ ֆիլմ ծրագիրի մասին.

«Կուրճիեւ» համոյթը միջազգային համբաւ ունեցող հայկական ամենայայտնի համոյթներէն մէկն է, որ հիմնադրուած է 2008 թուականին Լեւոն Իսգէնեանի կողմէ` նպատակ ունենալով ներկայացնել հայկական աւանդական երաժշտութիւնը եւ հայ մեծանուն փիլիսոփայ, երաժիշտ Գ.Ի.Կիւրճիեւի եւ մեծն Կոմիտասի ստեղծագործութիւններն ու գործիքաւորումները: Համոյթի կազմին մէջ Հայաստանի յառաջատար երաժիշտներ են:

Գերմանական յայտնի ECM ձայնագրման ընկերութիւնը թողարկած է նաեւ «Կուրճիեւ» համոյթի առաջին ձայնասկաւառակը`«Music of Georges I «Gurdjieff» , որ 2012 թ.-ին Հոլանտայի մէջ արժանացած է հեղինակաւոր Edison մրցանակին, Հայաստանի ազգային երաժշտական մրցանակին, ինչպէս նաեւ խոշոր ռատիօկայաններու կողմէ ընտրուած է որպէս շաբթուան լաւագոյն ձայնասկաւառակ (ABC ռատիօկայանը Աւտրալիոյ, WQXR-ը` ԱՄՆ-ի մէջ):

«Կուրճիեւ» համոյթը համերգներով շրջագայած եւ ելոյթներ ունեցած է շարք մը յայտնի սրահներու եւ միջազգային փառատօններու մէջ, եղած է  Լիբանանի, Գերմանիոյ, Պրազիլիոյ, Արժանթինի, Իտալիոյ, Ռուսաստանի, Զուիցերիոյ, Պելճիգայի, Փորթուկալիոյ, Հոլանտայի, Լեհաստանի, Ռումանիոյ, Աւստրալիոյ եւ Հայաստանի մէջ:

Համոյթը նպատակադրուած է Կոմիտասի ծրագիրով շարունակել իր համերգային շրջագայութիւնները աշխարհի տարբեր երկիրներու մէջ, համերգային սրահներու եւ ուսումնական հաստատութիւններու մէջ:

Նշենք, որ ECM records ընկերութիւնը կը պատրաստուի հրապարակել նաեւ Կոմիտասի դաշնամուրային ստեղծագործութիւնները Լուսինէ Գրիգրոյեանի կատարմամբ 2016 թուականին: