«Գոհար» սիմֆոնիկ նուագախումբը եւ երգչախումբը արդէն 20 տարի է, որ իր ելոյթներով կը հիացնէ Հայաստանի եւ Սփիւռքի հայ հանդիսատեսը:

Բեղուն գործունէութեան ընթացքին խումբը հիւրախաղեր  ունեցած է տարբեր երկիրներու` Լիբանանի, Կիպրոսի, Ռուսաստանի Դաշնութեան, Սիրինզի, Թուրքիոյ, Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներու, Գանատայի եւ Հարաւային Ամերիկայի հայ համայնքներուն մէջ: Ստեղծագործական դադարէ յետոյ «Գոհար»-ը կրկին սկսած է հայկական երգարուեստը տարածելու կարեւոր առաքելութիւնը:

Խումբի զարթօնքի մասին «Հայերն այսօրը» զրուցած է «Գոհար» սիմֆոնիկ նուագախումբի եւ երգչախումբի գլխաւոր խմբավար Նաթալի Գալստեանի հետ:

–Նաթալի՛, ստեղծագործական ի՞նչ ուղի անցած էք:

-Սիմֆոնիկ խմբավար դառնալու համար իսկապէս մեծ ուղի  անհրաժեշտ է անցնիլ: Ընդհանուր առմամբ` 20 տարի ստեղծագործական պրպտումներու մէջ  եղած եմ եւ այսօր ալ կը շարունակեմ նոր բացայայտումներ ընել:

Նախնական երաժշտական կրթութիւնս ստացած եմ Երեւանի Աւետ Գաբրիէլեանի անուան երաժշտական դպրոցի դաշնամուրի դասարանին մէջ: Այնուհետեւ ուսումս շարունակած եմ Երեւանի Ռոմանոս Մելիքեանի անուան երաժշտական ուսումնարանին մէջ, որ աւարտած եմ երաժշտագէտ-տեսաբանի մասնագիտութեամբ: 1999 թուականին աւարտած եմ  Երեւանի Կոմիտասի անուան պետական երաժշտանոցի խմբավարական բաժինը` փրոֆէսոր Ոաֆայէլ Մանգասարեանի եւ Սոնա Յովհաննիսեանի դասարանը: 2001 թուականին աւարտած եմ ասպիրանտուրան`փրոֆէսոր   Դաւիթ  Ղազարեանի ղեկավարութեամբ:

Ապա նշանակուած եմ Հայաստանի երաժշտական ընկերութեան Արամ Տէր-Յովհաննիսեանի անուան երգչախումբի գլխաւոր խմբավար:

 Շարունակելով ուսումնառութիւնս` 2007 թուականին աւարտած եմ Կոմիտասի անուան պետական երաժշտանոցի օփերայի-սիմֆոնիկ խմբավարութեան բաժինը` փրոֆէսոր Արամ Ղարաբէկեանի դասարանը: 2008 թուականին որպէս խմբավար ելոյթ ունեցած եմ Հայաստանի պետական կամերային նուագախումբին հետ: Իսկ 2009-2011 թուականներուն դասաւանդած եմ Երեւանի Կոմիտասի անուան պետական երաժշտանոցի օփերայի պատրաստման ամպիոնը:

Անգնահատելի էր մտերմութիւնս լուսահոգի երաժշտահան Էդուարդ Միրզոյեանի հետ: Ականջիս մէջ միշտ կը հնչեն անոր թեւեր տուող խորհուրդներն ու ցանկութիւնները, որոնք յիշելուս` մէջս նոր ստեղծագործական մղումներ կ’արթննան:

Տարիներ շարունակ կ’երազէի սեփական նուագախումբ ստեղծելու մասին: Ատիկա ինքնանպատակ չէր. կար գաղափար եւ առաջ շարժուելու մեծ ցանկութիւն: Երազանքիս ետեւէն երթալով` 2009 թուականին հիմնադրեցի «DOMINATUS» vox նուագախումբը, որուն գեղարուեստական ղեկավարը եւ գլխաւոր խմբավարը  եղած եմ: Հիմա առանց կասկածի կ’ուզեմ նշել, որ կազմը եզակի է աշխարհի մէջ` իր երաժշտական հասկացութեամբ, ժամանակի իւրայատուկ հնչողութեան շնորհիւ(«Երգող գործիքներ, նուագող ձայներ»):

Հիմնած եմ նաեւ «ARCUS-CANTUS» մանկական նուագախումբ-երգչախումբը:

Ինծի, իրօք, երջանիկ մարդ կը համարեմ, որ կրթուած եմ այնպիսի մեծանուն մարդոց մօտ, որոնք այսօր հայ երաժշտարուեստին մէջ իրենց ուրոյն տեղը ունին:

-«Գոհար»–ի մէջ Ձեր առաքելութիւնը ո՞րն էր, ինչպէ՞ս յայտնուեցաք նուագախումբի եւ երգչախումբի կազմին:

-Ի հարկէ շատոնց գիտէի «Գոհար»–ի մասին: Միշտ հետեւած եմ 20 տարիներու փառահեղ գործունէութեան: «Գոհար»–ի հետ աշխատելու հրաւէրը ստացայ խումբի գեղարուեստական ղեկավար Գրիգոր Կուզիկեանէն` 2012 թուականին: Ան զիս դեռեւս փոքր տարիքէս կը ճանչնար եւ ծանօթ էր ստեղծագործական ուղիիս, ինչպէս նաեւ աշխատելաոճիս:

Սկիզբը խումբի գեղարուեստական ղեկավար, գլխաւոր խմբավար լուսահոգի Սեպուհ Աբգարեանի օգնականն էի, ապա 2015 թուականին նշանակուեցայ «Գոհար»-ի գլխաւոր խմբավար: Ինծի համար մեծ պատիւ էր երկու տարի աշխատիլ մայեսթրոյին հետ: Ան ազնուական մարդ էր,մեծ արուեստագէտ, որմէ շատ բան սորվեցայ:

–Արդեօ՞ք պատասխանատու քայլ չէր Սեպուհ Աբգարեանէն յետոյ Ձեր գլխաւոր խմաբավար դառնալը: Ինչպէ՞ս ընտրութիւնը կատարուեցաւ հէնց  Ձեր շուրջ:

– Ամէն ինչ այնքա՜ն սահուն ընթացաւ: Երկու տարին քիչ ժամանակահատուած չէր  շուրջս հարազատ միջավայր ստեղծելու համար: Անխոչընդոտ եղաւ շփումը աշխատակազմին  հետ, վստահութիւնը կար իրարու նկատմամբ: Ի հարկէ, «ընտանեկան» մթնոլորտը  «Գոհար»-ի մէջ եղած է իր ստեղծման օրէն: Իսկ գիւմրեցի երաժիշտներու հետ աշխատիլը առաւել հաճելի է եւ թեթեւ` իրենց իւրայատուկ տաղանդի եւ հումորի շնորհիւ:

–Ըստ Ձեզ, խմբավարը ի՞նչ առանձնայատկութիւններով պէտք է օժտուած ըլլայ, որպէսզի կարենայ ղեկավարել «Գոհար» սիմֆոնիկ երգչախումբը եւ նուագախումբը:

-Ամենակարեւոր նախապայմանն է, որ ինքդ ներշնչուած ըլլաս այն գաղափարով եւ երաժշտութեամբ, որ, քեզմէ սկիզբ առնելով, պէտք է տարածուի: Առաջնային է համախմբելու, ոչ թէ ենթարկելու ձիրք ունենալը:

 Աշխատանքի եւ յատկապէս մարդոց նկատմամբ անկեղծութիւն, սէր ու յարգանք ցուցաբերելը եւս կարեւոր է: Եթէ աշխատակազմէն ներս դիմացինիդ լսելու կարողութիւն ունիս, ուրեմն  անոնց հետ հաղորդակցելու կը յաջողիս: Անհրաժեշտ է, որ շուրջդ հաւաքուին համախոհ եւ թիմային աշխատանքը գնահատող անձիք: Այս գործօններու առկայութեան պարագային, ամէն բան հեշտ կը ստացուի: Սա ոչ միայն ղեկավար պաշտօններու մէջ գտնուողներուն կը վերաբերի, այլեւ բոլորին` առանց տարբերակումներու:

–Հետաքրքիր է, թէ մայեսթրոն մասնագիտական ի՞նչ խորհուրդներ  տուած է Ձեզի, որոնք մինչեւ այժմ կը յիշէք եւ կը կիրառէք:

-Կը դժուարանամ որեւէ մէկը առանձնացնելու: Մեր բոլոր զրոյցները բովանադակալից եւ ուսանելի էին:

Հիմնականին մէջ կը զրուցէինք հայկական երգարուեստի շուրջ: Ան իր մտահոգութիւնը կ’արտայայտէր բնագաւառէն ներս տիրող խնդիրներու շուրջ եւ կը փորձէր ատոնց վերացման համար ուղիներ որոնել:

 Մեր վերջին հանդիպման ժամանակ ինծի ըսաւ, որ հանգիստ կը զգայ նուագախումբի հարցով, քանի որ այն վստահելի եւ ապահով ձեռքերու մէջ է: Անոր թանկ խօսքերը միշտ կը յիշեմ, որոնք այնչափ կը պարտաւորեցնեն զիս:

–  Նաթալի՛, «Գոհար»–ի հետ կապուած Ձեր տեսլականը ի՞նչ է:

-Կը ցանկամ, որ շարունակենք մեր համախմբուած աշխատանքը եւ անխախտ առաջ սլանանք:

Տեսլականս կրնայ ըլլալ հայկական մաքրամաքուր երաժշտութեան պահպանումն ու սերունդէ սերունդ փոխանցումը: Իմ ամենամեծ նպատակս հայկական երաժշտութիւնը օտար այլեւայլ ճնշումներէ պահպանելն է:

Խաչատուրեան ընտանիքը արդէն 20 տարի է, որ այս գաղափարի առաջամարտիկներէն է:

–Մամուլի հրապարակումներուն մէջ նկատած եմ, որ Ձեզի «Գոհար»–ի «թագուհի»  կ’անուանեն: Ինչո՞վ  պայմանաւորուած է այդ «կոչումը»:

-(Ծիծաղելով-հեղ.) Կը փորձեմ հումորով վերաբերիլ նման «կոչումներու»,  որոնք թէեւ կ’ոգեւորեն: Իրականութեան մէջ «Գոհար»-ը ունի թագուհի, որուն անունով ալ կը կոչուի մեր փոքրիկ թագաւորութիւնը: Այնտեղ կը տիրէ համերաշխութիւն եւ ներդաշնակութիւն` շնորհիւ մեծ հայ, նուիրեալ բարերար Յարութ Խաչատուրեանի եւ իր համախոհներուն` հաւատարիմ,  հետեւողական, բծախնդիր ղեկավարներ` Սեւակ Սերոբեանի, Սարօ Սերոբեանի, Գրիգոր Կուզիկեանի, Արզուման Յովհաննիսեանի, Սուսան Միքայէլեանի, ինչպէս նաեւ բոլոր «զինուորներուն», որոնք համախմբուած եւ անմնացորդ  կը ծառայեն արուեստին: Ուժեղ եմ եւ հպարտ`«Գոհար» ընտանիքով:

–Տեւական դադարէ յետոյ կարելի է ըսել` «Գոհար»–ը յառնեց եւ իր ճախրանքը սկսաւ Պէյրութէն: Պատմէ՛ք լիբանանեան համերգային շրջագայութիւններուն մասին:

-Բոլոր անոնք, որոնք սիրած եւ հետեւած են մեր գործունէութեան, կրկին ուրախանալու առիթ ունին: Այո՛, կարծիքներ հնչեցին, որ «Գոհար»–ը վերածնունդ  կ’ապրի Պէյրութի մէջ, որ  տրամաբանական էր: Առհասարակ, միշտ հիացած եմ լիբանանահայերու ակնածանքին եւ սիրոյ դրսեւորումին դէպի հայկական մշակոյթը:

Հոկտեմբեր 29-էն Նոյեմբեր 1 Պէյրութի «Forum De Beyrouth» համերգասրահին մէջ 4 փայլուն`«Հարիւր տարի` հարիւր երգ» խորագիրը կրող համերգներ կայացան: Համերգաշարը կազմակերպուած էր Հայոց ցեղասպանութեան 100-րդ տարելիցին կապակցութեամբ եւ երգացանկին մէջ ընտրուած էր խորհրդանշական 100 ստեղծագործութիւն:

Հնչեցին հայկական հին ու նոր սիրուած` ազգային, հայրենասիրական, ժողովրդական եւ ռազմաշունչ երգեր: Ի դէպ, մեկնեցանք  բաւականին մեծ կազմով` նուագախումբի, պարախումբի ու երգչախումբի 150 մասնակից, 16 մենակատար եւ անձնակազմի այլ անդամներ: Ինչպէս միշտ, այս անգամ եւս «Գոհար»­-ը մեծ ոգեւորութեամբ  պատրաստուած էր համերգներուն:

Բոլոր կատարումները կ’ուղեկցուէին լուսային ու գունային գերհագեցած ազդեցութիւններով եւ LED պաստառ-վահանակներով, որուն աշխատանքները իրականացուցած էր «DOMINO» ընկերութիւնը` Աշոտ Առաքէլեանի ղեկավարութեամբ: Իրօք, աննախադէպ համերգներ տեղի ունեցան: Տպաւորութիւններս աննկարագրելի են:

Խմբավար ըլլալէ բացի, համերգներու ժամանակ հոգիիս մէջ հայ ըլլալու հպարտութիւնը արթնցած էր: Հայրենասիրական երգերու ժամանակ սահմանամերձ շրջանի մէջ ծառայող տղուս կը  յիշէի անընդհատ, այդ պատճառով ալ չէի կրնար զսպել յուզումս:

Կարեւոր է շատ աշխարհասփիւռ հայ ժողովուրդին նման համերգներու միջոցով համախմբել եւ ի լուր աշխարհի աղաղակել, որ մենք ինքնութիւն եւ հայու արժանապատուութիւն ունինք:

–Ընդհանուր առմամբ ի՞նչ փոփոխութիւններ, նորամուծութիւններ  կատարուած են խումբէն ներս:

-Որոշակի փոփոխութիւններ եղած են: Գովելի է փոփոխութիւններու կիրառումը` ըլլան նոր անդամներու ներգրաւման եւ երգացանկերու մշակման առումով:

 Նման խումբի համար ատիկա պարզապէս անհրաժեշտ է` ի հարկէ աւանդոյթները չխախտելու պայմանով: Եւ ատիկա բնական է, քանի որ հանդիսատեսին միշտ պէտք է նաեւ հաճելիօրէն զարմացնես:

Հարցազրոյցը` Գէորգ Չիչեանի