Մայրենիի տոնը հավասարազոր է Հայաստան՝ քրիստոնեության մուտքին. խորհում են մտավորականները
Մայրենիի տոնին ընդառաջ՝ «Հայերն այսօր»–ը զրուցել է Հայաստանից և Սփյուռքից ոլորտին առնչվող մարդկանց հետ, ովքեր պատասխանել են Մայրենիին վերաբերող հարցերի:
Ներկայացնում ենք եգիպտահայ ազգային–հասարակական գործիչ դոկտ. Սուրեն Բայրամյանի, երուսաղեմահայ գրող Անուշ Նագաշյանի, գեղագետ, արվեստաբան, գծանկարիչ Լևոն Լաճիկյանի հետ ունեցած զրույցները:
***
«Մայրենիի տոնն անսահման գնահատելի, պատվաբեր ու հայավայել նախաձեռնություն է».Սուրեն Բայրամյան
Մայրենին ինձ համար …
-Գոյության իմաստ է և գոյապայքարի դրոշակիր:
–Մայրենիի տոնը…
-Անսահման գնահատելի, պատվաբեր ու հայավայել նախաձեռնություն է:
–Հայերենում Ձեր սիրած բառը և արտահայտությունը…
-Ամեն ինչից վեր՝ «Հայաստան» և «Արարատ» բառն եմ սիրում, իսկ արտահայտություններից՝ Եղիշե Չարենցի «Ես իմ անուշ Հայաստանի» բանաստեղծությունից «Աշխարհ անցի՛ր, Արարատի նման ճերմակ գագաթ չկա» տողը:
–Արևմտահայերեն սիրած բառը և արտահայտությունը…
-Գոյապայքար, պայքար՝ մինչև հաղթանակ:
–Մայրենիին նվիրված սիրելի բանաստեղծությունը…
–Սիրում եմ Մուշեղ Իշխանի ( Մուշեղ Ճէնտէրէճեան ) «Հայ լեզուն տունն է հայուն» և Սիլվա Կապուտիկյանի «Խոսք իմ որդուն» բանաստեղծությունները:
–Մայրենիի առաջին ուսուցիչը կամ ուսուցչուհին…
–Կահիրեի «Գալուստեան» Ազգային մանկապարտեզ հաճախելու տարիներին առաջին ուսուցչուհիս եղել է վաստակաշատ Պերճուհի Դպիրյանը: Երեխաների հոգեբանությունը լավ ճանաչող այս գորովագութ կինն ինձ համար բարության և քնքշության մարմնացումն էր:
–Մայրենին՝ այսօր…
–Սփյուռքում՝ անհրաժեշտ ուշադրության և ուսուցման պակաս, իսկ Հայրենիքում՝ հասարակության կողմից օտարացումի և անհասկանալի անտարբերության մատնված:
–Մայրենին՝ երիտասարդների շուրթերից…
– Մայրենին սովորելու առումով ինչ-որ տեղ տեղայնական, միջավայրի պայմաններին և ուշադիր, դաստիարակիչ, պահանջկոտ ցուցումների պակասի զոհ են մեր երիտասարդները:
***
«Մայրենին միշտ իր բարձունքի վրա է գտնվում».Անուշ Նագաշյան
-Մայրենին ինձ համար…
–Մայրենին ինձ համար հանապազօրյա հացն է:
–Մայրենիի տոնը…
-Կարծում եմ ՝այս տոնը հավասարազոր է Հայաստան՝ քրիստոնեության մուտքին:
–Արևելահայերենում Ձեր սիրած բառը և արտահայտությունը…
–«Մայրենի»:
–Արևմտահայերեն սիրված բառը կամ արտահայությունը…
-Միսաք Մեծարենցի «Տուր ինծի Տէր» բանաստեղծությունից «Տուր ինծի Տէր ուրախությունն անանձնական» արտահայտությունն է:
–Մայրենիին նվիրված սիրելի բանաստեղծությունը …
– Մուշեղ Իշխանի «Հայ Լեզուն Տունն Է Հայուն» բանաստեղծությունն է ինձ համար սիրելի:
–Մայրենիի առաջին ուսուցիչը կամ ուսուցչուհին…
– Քանի որ ծնվել եմ Պաղեստինում, որտեղ հայկական վարժարան չկար, մայրս է ինձ մեսրոպատառ այբուբենը սովորեցրել: Հենց նրան էլ համարում եմ հայոց լեզվի առաջին ուսուցիչս:
–Մայրենին՝ այսօր…
-Մայրենին միշտ իր բարձունքի վրա է գտնվում:
–Մայրենին՝ երիտասարդների շուրթերից…
-Այս հարցին կպատասխանեմ Սիլվա Կապուտիկյանի բանաստեղծական տողերով, որի միջոցով կոչ եմ հղում բոլոր երիտասարդներին՝ «Թե մորդ անգամ մտքիցդ հանես, քո մայր լեզուն չմոռանաս»:
***
«Ուսուցչուհուս կերպարն ինձ համար անառանձնացնելի է Մաշտոցի կերպարից».Լևոն Լաճիկյան
-Մայրենին ինձ համար…
-Ավելի լավ, քան բանաստեղծը, չես ասի. «Նա աղն է մեր ինքնության»:
–Մայրենիի տոնը…
-Հիշեցում այդ աղի գոյության ու կարևորության մասին:
–Արևելահայերեն Ձեր սիրած բառը և արտահայտությունը…
-«Բան», իսկ արտահայտությունը՝ «Ի սկզբանէ էր Բանն»:
–Արևմտահայերեն սիրված բառը և արտահայությունը…
-«Աղվոր», իսկ արտահայտությունը՝ «Վարձքդ կատար»:
–Մայրենիին նվիրված սիրելի բանաստեղծությունը…
-Արդեն պարզ է. Համո Սահյան «Մեր լեզուն»:
–Մայրենիի առաջին ուսուցիչը կամ ուսուցչուհին…
-Արմիկ Մխիթարյան՝ Լենինականի (Գյումրի) թիվ 20 միջնակարգ դպրոցի իմ ուսուցչուհին, ում կերպարն ինձ համար անառանձնացնելի է Մաշտոցի կերպարից:
–Մայրենին՝ այսօր…
-Մեր Մայրենին այսօր հայտնվել է, մեղմ ասած, աննախանձ վիճակում, ուստի անհետաձգելի քայլեր պիտի ձեռնարկվեն այդ վիճակը շտկելու համար:
–Մայրենին՝ երիտասարդների շուրթերից…
-Եթե անկեղծ լինեմ, տպավորված չեմ մեր երիտասարդների շուրթերից հնչող մերօրյա հայերենով: Ուստի անձնական ջանքեր եմ գործադրում, որպեսզի նրանց խոսքը լինի կիրթ, գրագետ ու ներկայանալի:
Գևորգ Չիչյան